تاثیرپذیری قیمت متانول از نفت

پتروتحلیل-متانول یکی از مهمترین الکلها است که به دلیل کاربرد فراوان آن به خصوص در مصارف عمومی مورد توجه قرار گرفته است.

موارد مصرف این ماده در صنعت زیاد است و از آن جمله می توان به سه مصرف عمده به عنوان حلال، سوخت و ماده اولیه تهیه مواد شیمیایی از قبیل فرمالدئید، دی متیل ترفتالات، متیل آمین ها و اسید استیک اشاره کرد.

مصرف این ماده به عنوان سوخت به این دلیل است که متانول دارای نقطه جوش نرمال پایین (۶۴٫۷) و دمای اشتغال آن نیز کم ۳۸۵ است. از طرفی به خاطر پایین بودن نقطه انجماد این ماده (۵۶-) ، از آن برای کاهش نقطه انجماد آب نیز استفاده می کنند. سنتز متانول را می توان به قدمت استفاده از شعله چوب دانست. تا کنون متانول از روش های مختلفی ساخته شده است. روش های قدیمی تر به صورت تقطیر چوب بوده است و روش های پیشرفته تر استفاده از گاز سنتز در مجاورت کاتالیزور می باشد. این روش شامل تهیه گاز سنتز، بررسی واکنش های رقابتی انجام شده در راکتور و مشخص نمودن کاتالیزور برتر، تراکم سازی گاز سنتز برای ورود به راکتور و خالص سازی محصول می باشد.

متانول را اکثرا به اسم الکل چوب می شناسند و علت آن این است که اولین منبع تجارتی آن چوب بوده است. الکل چوب اولین بار توسط boyle در سال ۱۶۶۱شناخته شد. ولی تا سال ۱۸۱۲ اختلاف بین متانول و اتیل الکل کشف نشد. حتی در سال ۱۹۳۰ این اختلاف اندک فرض می شد. قبل از سال ۱۹۳۰، این ماده یک ماده پرهزینه بود چرا که متانول تهیه شده شامل ناخالصی های فراوان مثل استون، استات متیل، آلیل الکل، اسید استیک، نفتالین، فنل و … بود و جداسازی این مواد کاری پر هزینه بود.

کاربرد متانول امروزه از متانول به عنوان ماده اولیه در صنایع پایین دستی پتروشیمی، سوخت پاک و همچنین بسیاری از صنایع دیگر استفاده می شود که عمدتاً می توان به موارد زیر اشاره نمود:

-تولید فرمالدئید جهت تهیه MDF و Plywood

-تولید رزین ملامین برای تهیه انواع ظروف، کلید و پریز و انواع چسب های صنعتی -تولید اسید استیک به منظور تولید VAM و استات سلولز در صنایع نساجی -تهیه پلی متیل متاکریلیت ( PMAA ) برای تولید انواع لامینیت ها -تهیه MTBE جهت ارتقاء درجه آرام سوزی بنزین -تهیه DME (دی متیل اتر) جهت جایگزینی سوخت دیزل -مخلوط سازی با بنزین جهت سوخت اتومبیل ها -تولید اتیلن و پروپیلن به عنوان ماده اولیه صنایع پتروشیمی

بررسی روند قیمتی متانول از سال ۲۰۰۳تا ۲۰۱۵ در نمودار زیر روند قیمتی متانول در آسیا از ژانویه سال ۲۰۰۳ میلادی تا ژوئن سال ۲۰۱۵ میلادی را مشاهده می کنید. همانطور که در این نمودار ملاحظه می شود ، بیشترین قیمت متانول( ۷۲۰دلار) در دسامبر سال ۲۰۰۷ میلادی رخ داده است .

توصیف آماری داده های قیمتی متانول بصورت جدول زیر می باشد:

بررسی روند قیمتی نفت خام اوپک از سال ۲۰۰۳تا ۲۰۱۵ در نمودار زیر روند قیمتی نفت خام اوپک از ژانویه سال ۲۰۰۳ میلادی تا ژوئن سال ۲۰۱۵میلادی را مشاهده می کنید. همانطور که در این نمودار ملاحظه می شود ، بیشترین قیمت نفت (۱۲۰دلار) در ژوئن سال ۲۰۰۸ میلادی رخ داده است.

توصیف آماری داده های قیمتی متانول بصورت جدول زیر می باشد:

تخمین مدل برای بررسی روابط بین قیمت متانول با قیمت نفت، مدل ساده OLS زیر را برآورد کردیم :

(methanol price= c+β۱ oil price +β۲ oil price (-1) + β۳ methanol price(-1) + β۴ methanol price (-2

C : عرض از مبدا Oil price : قیمت نفت (Oil price (-1 : قیمت نفت در یک دوره قبل Methanol price : قیمت متانول (Methanol price (-1 : قیمت متانول در یک دوره قبل (Methanol price (-2 : قیمت متانول در دو دوره قبل پیش از تخمین مدل، باید بتوان از پایایی داده های مورد استفاده شده اطمینان حاصل نمود، بدین منظور از آزمون دیکی فولر تعدیل یافته جهت پایایی متغییر ها در طول زمان استفاده شده است:

بررسی پایایی مدل برای بررسی پایایی یا عدم پایایی از آزمون Dickey-Fuller تعدیل شده استفاده شد. قیمت متانول بر اساس یافته های جدول زیر در سه سطح بحرانی پایاست .

سری زمانی قیمت نفت هم بر اساس جدول زیر پایایی شد.

نتایج برآورد :

برآورد مدل،بر اساس روش حداقل مربعات معمولی( OLS ) انجام یافته است و داده های مورد استفاده شده به صورت ماهیانه از ژانویه ۲۰۰۳ تا ژوئن ۲۰۱۵ بوده است.

همانطور که در جدول روبه رو مشاهده می شود کلیه متغیرهای برآوردی به لحاظ آماری معنی دار می باشد. به طوری که بر روی قیمت دوره فعلی متانول قیمت های دوره فعلی نفت و قیمت های دوره های پیشین نفت ( با یک وقفه) و متانول (دو وقفه) تاثیر گذار می باشد. آماره ضریب تعیین ( ۲ R) با ۹۰ درصد نشان از توضیح دهندگی مناسب متغیرهای مستقل (قیمت فعلی نفت و قیمت دورههای پیشین متانول و نفت) برای متغیر وابسته (قیمت فعلی متانول) می باشد.

مقادیر بدست آمده برای آماره F نیز نشانگر صحت کامل برآوردی برای مدل می باشد. لذا با این تفاسیر می توان چنین نتیجه گیری نمود که برخلاف باور جاری قیمتهای فعلی جهانی متانول علاوه بر تاثیر پذیری از قیمت دوره جاری نفت از قیمت های دوره های پیشین خود و همچنین نفت تاثیر می پذیرد.

منبع: شرکت کارگزاری بانک صادرات