جزئیات عملکرد ۹ پالایشگاه
تحویل نفت به پالایشگاههای داخلی در ۲ ماه نخست سال ۹۴ بیش از ۱۰۰ هزار بشکه در روز نسبت به برنامه از پیش تعیینشده در وزارت نفت کمتر بوده است که باعث کاهش تولید بنزین و افزایش واردات این فرآورده استراتژیک شده است.
بر اساس آمارهای رسمی و منتشر شده شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی، قرار بود در سال ۹۴ روزانه ۱ میلیون و ۸۱۸ هزار بشکه نفت خام برای پالایش به پالایشگاههای داخلی تحویل شود که این رقم در دو ماهه نخست سال با کاهش ۱۰۰ هزار بشکهای به ۱ میلیون و ۷۱۰ هزار بشکه در روز رسید.با کاهش پالایش نفت در پالایشگاههای داخلی و به تبع کاهش ۱۳ درصدی تولید بنزین و دیگر فرآوردههای نفتی، کمبود بنزین با تکیه بیشتر بر واردات جبران شده است، به گونهای که در دو ماهه نخست سال ۹۴ روزانه ۴۰ میلیون لیتر بنزین به کشور وارد و در پایانههای جنوبی کشور تخلیه شده است. این میزان واردات بنزین از ابتدای انقلاب تا کنون بیسابقه بوده است. چنانکه حتی در زمان مصرف روزانه ۸۵ میلیون لیتر بنزین در کشور میزان واردات از ۵ میلیون لیتر در روز فراتر نرفته است.
کاهش تولید بنزین با کیفیت در کشور باعث کاهش محسوس ذخیره بنزین سوپر به میزان ۷۳ میلیون لیتر شد و این کاهش ذخیره به نوبه خود کاهش توزیع بنزین سوپر در کشور را به دنبال داشت.
بر اساس این گزارش، ذخیر بنزین معمولی نیز در زمان یاد شده به ۸۱۰ میلیون لیتر رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱ میلیون و ۱۶۲ هزار لیتر کاهش را نشان میدهد. بر اساس برنامه باید در حدود ۶۰ میلیون لیتر در روز بنزین پایه در کشور تولید میشد اما در حال حاضر روزانه ۵۱ میلیون لیتر بنزین در کشور تولید میشود.
بر خلاف بنزین، موجودی ذخایر گازوئیل و نفت کوره کشور علیرغم کاهش تولید، افزایش چشمگیری داشته است، چنانکه ذخایر نفتگاز کشور با افزایش ۹۷۲ میلیون لیتری نسبت به مدت مشابه سال ۹۳، به ۲ میلیارد و ۴۲۳ میلیون لیتر افزایش یافته است.
یکی از دلایل افزایش ذخایر، افزایش تولید گاز کشور با بهره برداری از فاز ۱۲ پارس جنوبی و به تبع کاهش تحویل سوخت مایع به نیروگاههای کشور و جایگزینی آن با گاز بوده است، اما با این افزایش تولید گاز، برنامهریزی مشخصی برای مازاد سوخت مایع به خصوص گازوئیل کشور نشده است و به همین دلیل همه مخازن سوخت مایع نیروگاهها از گازوئیل و مازوت پر و لبالب شده است و مصرفی برای آن پیشبینی نشده است.
بر اساس این گزارش با طولانی شدن زمان تسویههای مالی با پالایشگاهها و تغییر قیمت نفت و فرآورده در بازارهای جهانی، محاسبات مالی و برآوردهای بودجهای بین پالایشگاهها و وزارت نفت با مشکل مواجه خواهد شد.
بعضی کارشناسان معتقدند با نفتای مازاد کشور که ۲۰ دلار در هر تن زیر قیمت خلیج فارس صادر میشود، امکان تولید بنزین با کیفیت قابل قبول و جبران کسری بنزین کشور وجود دارد و بعضی نمونههای تولید شده در کشور از نمونههای بنزین موتور بعضی پالایشگاهها کیفیت بهتری داشتهاند.