رکود خطرناک پتروشیمی ها و هجوم کالاهای وارداتی

پتروتحلیل- هر چند در هفته گذشته پس از دو هفته کاهش پی گیر حجم معاملات، شاهد افزایش حجم معاملات محصولات پلیمری در بورس کالا بودیم اما هنوز انتظارات فعالان این حوزه برآورده نشده است.

به گزارش «پتروتحلیل»، کاهش حجم معاملات در هفته های گذشته، اعلام قیمت های پایه جدید، بازگشت خریداران پس از چند روز تعطیلی، نوسان قیمت های جهانی نفت و محصولات پتروشیمی و تغییر بهای دلار در بازارهای داخلی را باید مهم ترین ویژگی های بازار به شمار آورد که در کنار کاهش محسوس حجم تولید در صنایع پایین دستی، افت تقاضا در بازار داخلی و صادراتی محصولات نهایی، پایین بودن موجودی انبارها، ضعف نقدینگی و دورنمای مبهم دوران پساتحریم وضعیت کلی بازار را ترسیم می کند. بازار داخلی محصولات پلیمری در هفته گذشته شرایط نسبتا نامتناسبی داشت تا جایی که از چند روند متناقض تبعیت کرد. در ابتدای هفته گذشته قیمت ها در مسیر کاهش نوسان کرد که البته ادامه روند نزولی دو هفته قبل از آن بود. این در حالی بود که با اعلام قیمت های پایه با جهت گیری کاهشی، بازار در مسیری متضاد قدم برداشت و با افزایش قیمت ها، وارد یک فاز صعودی قدرتمند شد. دلیل این رشد را باید در کاهش محسوس موجودی انبارها جست وجو کرد. با توجه به کاهش حجم معاملات در بورس کالا در ۲ هفته گذشته، حجم عرضه ها به بازار داخلی کاهش چشمگیری یافت، اما در ضعف شدید تقاضا این رخداد به هیچ عنوان دیده نشد و حتی شرایط تا جایی پیش رفت که به رغم افت عرضه کالا در بازار، عرضه باز هم بر تقاضا پیشی گرفت. خروجی این وضعیت کاهش موجودی انبارها در کنار افت قیمت ها بود که به شکننده شدن بازار منتهی شد.

این موارد در حالی ادامه یافت که افزایش قیمت ها اواسط هفته تا پایان هفته گذشته نیز به طول انجامید ولی در روز پنجشنبه وارد یک فاز اصلاحی و تعدیل قیمت ها شد. با توجه به عقب نشینی نسبی نرخ ها در پایان هفته، به نظر می رسد که بازار در مسیر حفظ دستاوردهای قیمتی پیشین عمل کرده یعنی با یک گام عقب نشینی، رشد قیمت های اواسط هفته را به رغم کاهش قیمت های پایه حفظ خواهد کرد. با توجه به این موارد در کنار عدم رشد محسوس حجم معاملات به نسبت ماه های قبل که در نهایت نتوانست به کف معامله ۴۰ هزار تن دست پیدا کند، باید گفت که بازار باز هم با پایین بودن حجم عرضه ها روبه روست، بنابراین انتظار یک هفته آرام با رشد نسبی قیمت ها چندان هم دور از انتظار نخواهد بود. هم اکنون مهمترین ویژگی بازار را باید ضعف تقاضا برشمرد. این ضعف نه تنها به بازار مواد اولیه حتی به معاملات محصولات نهایی نیز کشیده شده است. اولین خروجی این موارد را باید افزایش موجودی انبارهای تولیدکننده دانست، زیرا این کالاهای تولیدشده، به دلیل عدم خرید به بازار داخلی و انبارهای تجاری موجود در بازار منتقل نشده و تنها به رسوب انبارهای تولیدکننده می افزاید. صنعت پلاستیک و صنایع نساجی را باید رکورددار رسوب انبارها دانست که در کنار صنایع بالادستی پتروشیمی و صنعت فولاد، شرایط خطرناکی را برای کل بازار و حتی صنعت به همراه می آورد. مهم ترین دلیل بالا بودن موجودی انبارها که می توان از آن به عنوان رسوب کالا در انبارهای تولیدکننده نام برد ضعف تقاضا در اغلب بخش ها است. اگر از سمت و سوی بازار محصولات نهایی اقدام به بررسی شرایط کنیم، شاهد خواهیم بود که از یکسو ضعف صادرات این قبیل محصولات به کشورهای همسایه همچون عراق، افغانستان، ترکمنستان، ارمنستان و آذربایجان جدی شده که روزهای سرد سال و مشکلات حمل ونقل جاده ای نیز به این شرایط دامن زده است. از سوی دیگر بخش بزرگی از بازارهای ایران را ترکیه ربوده است که البته دلیل اصلی آن نیز حمایت های دولتی این کشور، پرداخت جوایز صادراتی، تامین بخشی از هزینه حمل و نقل، بازگشت سریع مالیات بر ارزش افزوده و نهایتا قراردادهای دوجانبه و چندجانبه تجاری و حذف تعرفه واردات و استفاده از تعرفه های ترجیحی است که به جرات می توان گفت که هیچ کدام از این اقدامات از سوی دولت ایران مشابه دیگر دولت های رقیب،انجام نشده است. حتی در پاره ای از اوقات شرایط دقیقا عکس بوده که می توان از انعقاد قرارداد تجارت ترجیحی بین ایران و ترکیه نام برد که با صادرات مواد اولیه بدون تعرفه به ترکیه، واردات محصولات نهایی از ترکیه نیز بدون تعرفه به ایران صورت می گیرد که به نوعی گل به خودی محسوسی تلقی می شود، ولی باز هم ادامه می یابد. به جرات می توان گفت که این قبیل قراردادها در کنار انتظار کاهش قاچاق تنها برای صنعت پتروشیمی آن هم برای صادرات مواد اولیه مفید و موثر خواهد بود. در بازار داخلی افت تقاضا نیز وجود داشته و مشهود است. حجم تولید کاهش یافته و رسوب انبارها جدی تر شده است. به گزارش «پتروتحلیل»،با آغاز روزهای سرد سال همه ساله حجم تولید در صنایع پایین دستی و حجم معاملات در بورس کالا محدود شده، اما امسال این روند هم به تعویق افتاده و هم با کاهش قیمت های جهانی نفت خام شدیدتر هم شده است. به جرات می توان گفت رکود عمیق فعلی می تواند خطرناک باشد آن هم در زمانی که تا برداشته شدن تحریم ها فاصله چندانی نداریم. این به آن معنی است که بازارهای داخلی هم اکنون در برابر هجوم کالاهای وارداتی قرار داشته و با کاهش احتمالی قیمت دلار، صادرات با مشکل روبه رو خواهد شد. با توجه به این موارد در کنار کاهش قیمت های تمام شده برای رقبای ایران در بازارهای منطقه ای و حتی بازارهای داخلی و رسوب مواد اولیه در کارخانه های بالادستی محصولات پتروشیمی؛ به نظر می رسد بهترین راه حل برای خروج از رکود در شرایط فعلی اول منظم بودن عرضه ها در بورس کالا، سپس کاهش قیمت ها است که می تواند تولید را در صنایع پایین دستی تحریک کرده و همچنین قیمت تمام شده را برای عرضه های صادراتی صنایع تکمیلی کاهش دهد.

حجم عرضه و معاملات پلی اتیلن سازها در هفته گذشته