قاچاق، سودآوری برای دلالان بورسی و اخلال در بازار صادراتی پتروشیمی ها

پتروتحلیل-باوجود نامه های متعدد وزارت صنعت، معدن و تجارت به گمرک مبنی بر توقف قاچاق محصولات پلیمری داخلی به کشورهای همسایه و مجاز بودن صادرات تنها از طریق شرکت های پتروشیمی، همچنان قاچاق محصولات پتروشیمی توسط خریداران بورس کالا ادامه دارد.

به گزارش "پتروتحلیل"، این در حالی است که همچنان محصولات پتروشیمی با دلار ٤ هزار و ٢٠٠ تومان در بورس عرضه می شود و اکثر افرادی که دارای کدهای معاملاتی هستند با سودجویی از خرید محصولات پتروشیمی در بورس، از فروش این کالاها در کشورهای عراق، هند، چین، ترکیه و پاکستان با قیمتهای پایین تر از شرکتها، سود قابل توجهی به دست می آورند.

از سوی دیگر تزریق دلار ٤ هزار و ٢٠٠ تومانی به صورت سیستماتیک به عده ای خاص و در حجم بالا در شرایطی انجام شد که نرخ واقعی دلار در حدود ٨ هزار تومان است.

در همین حال با توجه به گستردگی بازارهای هند و چین، اغلب محصولات پلیمری پس از خرید از بورس کالا راهی این بازارها می شود که به گفته کارشناسان حوزه پتروشیمی می تواند در آینده ای نزدیک سبب از دست رفتن کامل این بازارها و توقف صادرات شرکت های پتروشیمی و مانع ارز آوری آنها به کشور شود.

به اعتقاد کارشناسان، سیاست های ارزی دولت و سیاست های فروش پتروشیمی ها در ماههای اخیر سبب شده تا جیب دلالان ایرانی محصولات پلیمری پر شده و مصرف کنندگان واقعی در تنگنا قرار گیرند؛ به طوری که تولید کاهش یافته و اکثر واحدهای پایین دست دچار ضرر و زیان هنگفتی شوند.

این در حالی است که علاوه بر قاچاق محصولات پلیمری، خریداران بسیاری از محصولات پتروشیمی مانند پی وی سی ها، پت ها، پلی اتیلن های سنگین بادی و پایپ نیز اقدام به ذخیره سازی محصولات کرده و با نیت سودجویی بیشتر و با اعتقاد به اینکه نرخ واقعی دلار ٤ هزار و ٢٠٠ تومان نیست و به زودی این قیمت اصلاح خواهد شد، کالای خود را با قیمت بالاتر و با ارز واقعی می فروشند و به این ترتیب هم سرمایه خود را حفظ کرده و هم سود چشمگیری به دست می آورند. 

این در حالی است که بررسی ها نشان می دهد با وجود فروش محصولات پلیمری در بورس کالا با نرخ دلار ٤ هزار و ٢٠٠ تومان، اکثر محصولات پتروشیمی ٤٠٠ دلار در هر تن ارزان تر از نرخ واقعی در اختیار خریداران بورسی قرار می گیرد، از این رو قاچاق این محصولات و فروش محموله ها با تخفیف های ١٠٠ تا ٢٠٠ دلاری در هر تن رواج یافته و این گروه سود قابل توجه ٢٠٠ تا ٣٠٠ دلاری کسب می کنند.

به این ترتیب بازار صادرات محصولات پلیمری پتروشیمی ها در حال از دست رفتن است. مثلا قیمت گرید پایپ ایرانی در ترکیه از ١٤٨٠ دلار در هر تن  به ١٢٦٠ دلار تقلیل یافته است.

از این رو آنتی دامپینگ محصولات پلیمری در کشورهای همسایه سبب شده تا شرکتهای پتروشیمی قادر به فروش محصولات خود نباشند و به این ترتیب تنها عده محدودی از واسطه های بورسی بتوانند سودهای هنگفتی به جیب بزنند.

به گفته برخی از صادرکننده ها؛ معامله گران از بورس کالا، محصولات پلیمری را با نرخ دلار ٤ هزار ٢٠٠ تومانی خریداری کرده و با توجه به ارتباطات و دستکاری سندها، این محوله ها را از گمرک خارج می کنند. به این ترتیب محصولات را به چین، هند و ترکیه انتقال داده و آنها را زیر قیمت واقعی محصولات به مصرف کنندگان می فروشند.

این در حالی است که سیاست ارزی دولت در تعیین نرخ ٤ هزار و ٢٠٠ تومانی نه تنها به بن بست اقتصادی برخورده کرده است، بلکه در حوزه محصولات پتروشیمی  سبب شده تا عده ای که دارای کدهای معاملاتی و سهمیه های بهره برداری هستند در زمان کوتاهی به سودهای هنگفتی دست یافته و یک شبه میلیاردر شوند.

بررسی ها نشان می دهد اگر تنها ٥٠ درصد فروش محصولات پتروشیمی در سه ماه گذشته توسط این افراد قاچاق شده باشد، پول بسیار هنگفت و بادآورده ای به جیب دلالان بورسی سرازیر شده است.

از این رو به نظر می رسد کنترل بیشتر بر معاملات بورس کالا و جلوگیری از خروج محصولات از مرزهای کشور توسط خریداران بورسی، تغییر سیاست های ارزی فروش محصولات در بورس کالا، بررسی کدهای معاملاتی و صادرات تنها از طریق شرکتها بتواند به بازار صادراتی محصولات پتروشیمی کمک کرده و مانع از دست رفتن کامل بازارهای صادراتی کشورهای همسایه در دوران تحریم ها شود.