آیا قیرسازان کوچک مجبور به ترک بازار می شوند؟

پتروتحلیل- در حالی همچنان بازار قیر ایران گرفتار تلاطم نوسان بازار دلار، سند صادراتی ترخیص، متعادل نبودن قیمت ایران با جهان و تعهدات ارزی است که به عقیده بازیگران این بازار اگر به زودی تکلیف این موضوعات مشخص نشود، تولیدکنندگان کوچک به اجبار باید بازار را ترک کرده و تنها تاجران باقی خواهند ماند.

به گزارش «پتروتحلیل»، نوسانات دلاری در بازار ایران و در سال گذشته سبب شد تا بعضا صادرکنندگان قیر نرخ این کالا را 70 تا 80 دلار کمتر از بازارهای جهانی به مشتریان خارجی ارایه دهند. از سوی دیگر معاملات ریالی قیر و تعهدات بازگشت ارز و تفاوت نرخ در سامانه نیما، سنا و بازار آزاد هم دردسر قیر سازان را دوچندان کرد.

در حال حاضر هم قیر در بازارهای جهانی حدودا 400 دلار در هر تن ارزش گذاری می شود، حال آنکه صادرکنندگان ایرانی با توجه به اعلام نرخ ها در محدوده 270 دلار در هر تن برای قیر ایران در حالت کما به سر می برند.

این در حالی است که تکلیف تعهدات ارزی قیرسازان همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد و از طرف دیگر هزینه های تهیه ماده اولیه تولید قیر یعنی وکیوم باتوم کاملا آزاد است و در بورس کالا با نرخ جهانی محاسبه می شود، اما معاملات قیر به صورت ریالی انجام می شود.

صادرات دلاری قیر سازان هم به دلیل اینکه بازگشت دلار آن به سامانه نیما با نرخی حدودا 8 تا 9 هزارتومان باید انجام شود، از سوی صادرکنندگان قابل قبول نیست، از این رو اکثر صادرکنندگان حاضر به انجام تعهدات ارزی نیستند؛ چرا که دیگر قادر به خرید خوراک نخواهند بود.

به این ترتیب اکثر تولیدکننده ها در بازار قیر در حال رقابت با یکدیگر هستند و به نظر می رسد تولیدکننده هایی که بعد از سال 93 به این بازار اضافه شده اند قادر نیستند در این بازار رقابت کنند.

همچنین موضوع فروش قیر صادراتی نیز با توجه به اینکه مشتریان این بازار اکثرا حاضر به پرداخت نقدی وجه صادرات نیستند هم مشکلاتی ایجاد کرده است، اکثر مشتریان در بازار قیر می خواهند محصول را ببینند و پس از تحویل اقدام به پرداخت وجه کالا کنند.

در همین حال صادرکنندگان قیر ایران هم حاضر به فروش قیر به صورت نسیه نیستند و موضوع انتقال پول حاصل از صادرات با توجه به مشکلات سیستم بانکی متاثر از تحریم ها نیز برای قیرسازان کوچک و بزرگ مانند نفت پاسارگاد و جی مطرح است.

این موضوعات به علاوه شفاف نبودن تعهدات ارزی و نرخ های سلیقه ای در گمرکات که بعضا 410 دلار در هر تن به صورت فله و EXW اعلام می شود، سبب فشار بر این بازار شده به طوری که اگر پالایشگاهها با ظرفیت حداکثری فعالیت کنند، قادر به فروش وکیوم باتوم نیستند.

در همین حال موضوع فروش قیر به صورت پریمیوم هم با عدم استقبال خریداران با توجه به مشکلات این بازار روبه رو شد. بخش نامه های متعدد، مشتریان سرگردان، متعادل نبودن قیمت قیر ایران با جهان از دلایلی است که صادرکنندگان قیر را در تنگنا قرار داده است.

به نظر می رسد اصلاح بخش نامه های متعدد در بازار قیر، هماهنگی بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و دارایی در موضوع تعهدات ارزی قیرسازان می تواند به این بازار سرو سامان دهد.