پیامدهای کرونا در صنعت پتروشیمی؛
انقباض 1 درصدی در رشد تقاضای پلی‌اتیلن در آسیا
پتروتحلیل-طبق هشدار صندوق بین‌المللی پول در مطالعه‌ای جدید، همه‌گیری کرونا ممکن است موضوع تسکین وضعیت فقر در کشورهای کم‌درآمد در حال توسعه را تا یک دهه به عقب بی‌اندازد. این مطالعه مشکلاتی را برجسته می‌کند، از جمله: سقوط پرداخت وجوه ارسالی از خارج از کشورها - بین ماه‌های ژانویه تا مه در بنگلادش نسبت به مدت مشابه در سال قبل با 18 درصد کاهش روبرو بوده - قرنطینه‌هایی که باعث شده کارگران در لبه خط فقر باقی مانده و نتوانند مایحتاج اساسی خود را تأمین کنند، و فشار بر نظامات درمانی ناکافی و بودجه دولت‌ها.
به سبب «فقدان ظرفیت آزمایش کرونا، دسترسی محدود به داده‌ها، و مخفی‌کاری دولت‌های در سرتاسر آفریقا» طبق گزارش وال استریت ژورنال، ممکن است مقیاس همه‌گیری بسیار بالاتر از اعدادی باشد که به ما می‌گویند. بانک جهانی هشدار می‌دهد که این نادانسته‌ها می‌توانند از بازگشایی کامل اقتصادهای آفریقا جلوگیری کنند، و این مسئله زندگی را برای کارگران لبه خط فقر بسیار سخت‌تر خواهد کرد؛ کارگرانی که به سبب ناکافی بودن تورهای نجات تأمین اجتماعی، برای تأمین مایحتاج خود و خانواده‌هایشان به کار کردن روزانه وابسته هستند.
دانشگاه سازمان ملل، در اوایل سال جاری هشدار داد که ممکن است بواسطه این همه‌گیری بالغ بر 580 میلیون نفر دیگر (برابر با 8 درصد از جمعیت جهان) وارد فقر شدید شوند. فقر شدید از سوی بانک جهانی، زندگی با کمتر از 1 دلار و 90 سنت در روز تعریف شده و همان‌طور که همه می‌دانیم، این رقم بسیار کمتر از بهای حتی یک فنجان لاته در کافه‌های تر و تمیز کشورهای ثروتمند دنیا است.
بازگردیم به مطالعه نگران‌کننده صندوق بین‌المللی پول که شامل نظرسنجی از کشورهای آفریقایی نیز بود. بیش از 70 درصد از پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که به سبب اثرات همه‌گیری بر زنجیره تولید و توزیع، نگران کم آمدن غذا هستند. هرچه مدارس در جهان در حال توسعه بیشتر تعطیل باشند، کسب آموزش مورد نیاز برای نوجوانان این کشورها به منظور کاهش فقر مطلق، سخت‌تر خواهد شد؛ این مسئله نیز یکی دیگر از نگرانی‌های مهم در مطالعه صندوق بین‌المللی پول است.
بازارهای بورس ایالات متحده در ماه اوت، با اطمینان خاطر از پشت سر گذاشتن سخت‌ترین روزهای بحران کرونا، بیشترین رشد ماهانه از آوریل را به ثبت رساندند. این امر، از بخث خوش ما، در بخش‌هایی از جهان توسعه‌یافته صادق است. اما مسئله حیاتی، ارزیابی واقع‌بینانه از احتمال ساخت واکسن یا واکسن‌ها با اثرگذاری جهانی است، وال استریت ژورنال نیز در راستای هشدارهای دو هفته قبل من، در مورد اجبار کشورهای آفریقایی به انتظار کشیدن برای واکسن به سبب محدودیت‌های تولید و بهم‌ریختگی کشورهای ثروتمندتر به‌منظور تأمین مایحتاج این کشورها، گزارش داد. این مسئله یقیناً برای دیگر مناطق در حال توسعه نیز صدق می‌کند.
در روز یک‌شنبه، هند در آمار روزانه موارد جدید ابتلا به کرونا، از ایالات متحده جلو زد. هند نسبت به ایالات متحده بسیار متفاوت است به سبب این‌که نمی‌تواند برای مدت طولانی قرنطینه را حفظ کند زیرا صدها میلیون نفر از مردمش در لبه خط فقر قرار دارند و مجبورند برای تأمین غذا هر روز کار کنند. تخفیف در وضعیت قرنطینه، در پی موفقیت در تحت کنترل قرار دادن کرونا در ابرشهرها، به‌عنوان عامل افزایش آمار مبتلایان در مناطق روستایی شناخته می‌شود.
پیامدها در حوزه تقاضای پتروشیمی
صحبت‌های به اعتقاد من گمراه‌کننده‌ای در مورد «بهبود V شکل»، در مورد این‌که طی 1 تا 2 سال پس از همه‌گیری، تقاضا بطور کامل بهبود پیدا خواهد کرد. همان‌طور که در روز دوشنبه اشاره کردم، دیگر نمی‌توان همه تقاضاهای پتروشیمی را کمابیش بطور مشابه در نظر گرفت و در نتیجه، بهبود تقاضا را با بازگشت‌های اجتناب‌ناپذیر تولید ناخالص داخلی پیوند داد. مسئله بسیار پیچیده‌تر شده است.
در جهان توسعه یافته برای برخی از کاربری‌های مصرف نهایی در بعضی جغرافیاها و صنایع خدمات و تولید پایین‌دستی، ممکن است بهبود V شکل اتفاق نیافتد، زیرا در واقع تقاضا همراه با کاهش تولید ناخالص داخلی، سقوط نکرده است. در برخی موارد تقاضا می‌توانست بهتر از دوره پیش از همه‌گیری باشد؛ به سبب افزایش تقاضای بسته‌بندی غذا، نیازهای بهداشتی، و دور کاری.
اما این امر برای جهان در حال توسعه آنچنان صادق نیست؛ جایی‌که به سبب تمام مشکلاتی که در بالا ذکر کردیم، به اعتقاد من مصرف تمام محصولات و در تمامی گریدها بدتر از زمان پیش از همه‌گیری است. این مسئله حتی برای حوزه‌های بسته‌بندی غذا و بهداشت (ابتدایی‌ترین کالاهای مصرفی دوران مدرن) نیز صدق می‌کند، زیرا تعداد بسیار زیادی از مردم کشورهای فقیر، وارد فقر مطلق شده‌اند. زمانی‌که درآمد شما به‌یکباره کمتر از 1 دلار و 90 سنت در روز می‌شود، هزینه برای یک بطری شوینده یا شامپو فراتر از مایحتاج شما قرار می‌گیرند.
با این اوصاف می‌توان فهمید که چرا پایگاه داده عرضه و تقاضای آیسیسبرای سال جاری انقباض 1 درصدی در رشد تقاضای پلی‌اتیلن را برای آفریقا، آسیا و اقیانوسیه، آمریکای مرکزی، و آمریکای لاتین پیش‌بینی کرده است (به نمودار بالا مراجعه شود). این رقم به نسبت رشد 4 درصدی است که در تمام این مناطق در 2019 نسبت به 2018 اتفاق افتاد.
نمودار بالا همچنین نشان می‌دهد که طبق پیش‌بینی ما در سال 2021 بازگشت قوی در رشد در سرتاسر این مناطق رقم خواهد خورد. ما جهش 6 درصدی را پیش‌بینی کرده‌ایم؛ رقمی فراتر از میزان مورد نیاز برای جبران، کاهش‌های سال جاری. اما چه اتفاقی می‌افتد اگر ،بخاطر همه مسائلی که در بالا اشاره شد، این پیش‌بینی محقق نشود؟ بیایید، صرفاً محض ادامه بحث، فرض کنیم که رشد 2021 مجددا منفی 1 درصد باشد:
این واقعیت که مناطع در حال توسعه، بیش از یک چهارم از رشد جهانی پلی‌اتیلن در سال 2021 را تشکیل می‌دهند، یادآوری است از وابستگی شدید ما به تداوم موفقیت جهان در حال توسعه.
پس درباره این بحران چه می‌توان کرد؟
در مطالعه صندوق بین‌المللی پول همچنین گفته شده است که کشورهای در حال توسعه کم درآمد نمی‌توانند با اتکا به خود از این بحران خارج شوند. توصیه‌های آن‌ها عبارتند از: تضمین منابع بهداشت و درمان حیاتی شامل واکسن، و حفاظت از زنجیره تأمین حیاتی، بویژه برای غذا و دارو.
صندوق بین‌المللی پول همچنین به کشورها هشدار می‌دهد تا از اتخاذ اقدامات حفاظت‌گرایانه اجتناب کرده و اطمینان حاصل کنند که اقتصادهای در حال توسعه می‌توانند مخارج حیاتی خود را از طریق وام‌های کم‌بهره، تأمین مالی کنند. این صندوق همچنین اضافه می‌کند که تخفیف بدهی نیز می‌بایست از سوی کشورهای عضو گروه G20 ارائه شود.
شرکت‌های پتروشیمی همین حالا هم در حال انجام فعالیت‌های خیرخواهانه عالی هستند؛ برای مثال از طریق ارائه تجهیزات حفاظت شخصی، یا بطور رایگان یا با قیمتی بسیار کم به کشورهای فقیرتر. و من در جریان انجام فعالیت‌های لابی‌گری برای متقاعد ساختن سیاست‌مداران و نهادهای بین‌المللی به منظور اجرای اقدامات توصیه شده از سوی صندوق قرار دارم.
بیایید همگی امیدوار باشیم که این تلاش‌ها، نتایج مطلوب را در پی داشته باشند. اما اگر این تلاش‌ها در زمانی نزدیک به ثمر نرسند - که این مسئله برای من سناریویی کاملاً محتمل است - ممکن است رشد بازارهای پتروشیمی در برخی از مناطق فقیرتر جهان، به معنای واقعی کلمه، یک نسل عقب بی‌افتد.
