تقاضای اتیلن چین بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷، ۸.۶ درصد رشد داشته است؛ درحالی‌که تقاضای جهانی این محصول برابر با نصف این رقم بوده است؛
چین در عصر کرونا با کمک روسیه به قدرت پلاستیک‌سازی تبدیل می‌شود
پتروتحلیل-پس از ناامید شدن از بازیافت - بازیافت فعلی مدل آمریکایی - چین هنوز عاشق صنعت پلاستیک است. در حقیقت، شرکت‌های‌شان در حال تسلط یافتن بر همه حوزه‌های پلاستیکی هستند، که یکی از مهم‌ترین زنجیره‌های تأمین در جهان است.
به بیان دیگر، یک بحث دیگر در صنعت جهانی این است که همه کشورها برای دریافت مواد مورد نیازشان به شرکت‌های چینی نیاز خواهند داشت.
همه‌گیری به صنعت پتروشیمی کمک کرده است تا خسارت‌های وارد آمده به تقاضای نفت و بنزین را جبران کند. محصولات پلاستیکی با صنعت سوخت‌های فسیلی گره خورده‌اند. محدودیت‌های کرونایی در سرتاسر ایالات متحده و اروپا موجب افزایش سفارشات غذای بیرون‌بر شده که بسیاری از آن‌ها در ظرف‌های پلاستیکی قرار می‌گیرند.
البته می‌خواهم یک نکته را برجسته کنم: سینوپک چین در این حوزه یک غول به حساب می‌آید، و اگرچه در حال حاضر شما قادر خواهید بود در بازارهای بورس آمریکا سهام سینوپک را خریداری کنید، اما اگر دولت بایدن حکم ترامپ را اجرایی کند و شرکت‌های چینی که تحت قانون ساربانز-آکسلی مصوب ۲۰۰۲ از قواعد حسابرسی مالی تبعیت نمی‌کنند را از فهرست بورس خارج کند، بنابراین احتمالاً سینوپک با بورس نیویورک خداحافظی خواهد کرد.
بازار پیشتر این موضوع را مورد بی‌اعتنایی قرار داده است. در این‌جا سهام سینوپک را در مقایسه با اکسان و اکس-ترکرز (سهام کلاس الف صندوق قابل معامله ETF) مشخص شده است.
طبق نظر مشاور صنعت، وود مکنزی، پتروشیمی تا سال ۲۰۳۰ بیش از یک سوم از رشد تقاضای جهانی نفت را تشکیل خواهد داد که این رقم تا ۲۰۵۰ تقریباً به یک دوم می‌رسد.
رشد مصرف و تولید محصولات پلاستیکی غالباً از سوی آسیا است که در آن‌جا کشورها در حال رسیدن به سطح مصرف کشورهای غربی و تبدیل شدن به منبعی برای صادرات محصولات پلاستیکی به ایالات متحده و اروپا هستند.
طبیعتاً در آسیا، چین قدرت اول است. سال گذشته شرکت اکسان موبیل ساخت یک مجتمع پتروشیمی ۱۰ میلیارد دلاری را در هویژو چین آغاز کرد.
غول پتروشیمی روسیه به نام سیبور (Sibur) نیز عمدتاً از طریق شراکت با سینوپک فعالیت عمیقی در چین دارد. این دو شرکت در ماه اوت سال گذشته همکاری در زمینه ساخت بزرگ‌ترین واحدهای پلیمر جهان برای ساخت محصولات پلاستیکی را آغاز کرده و برای ساخت مجتمع شیمیایی آمور گاز در روسیه، ۱۱ میلیارد دلار اختصاص دادند.
این دو جناح در صنعت جهانی پلاستیک رابطه تنگاتنگی دارند.
ژنگ یوژو، رئیس هیئت مدیره سینوپک، در مصاحبه‌ای مطبوعاتی گفت: «آمور نقطه عطفی در همکاری‌های بین سینوپک و سیبور و الگویی برای همکاری‌های بین سینوپک و شرکای روس در حوزه انرژی است.»
کل این صنعت - اگرچه که عیناً همان صنعت جذاب و دوست‌دار محیط زیستی که شرکت‌کنندگان داووس شدیداً در جهان غرب تبلیغ می‌کنند نیست - از نگاه چین و بازارهای هنوز نوظهوری مثل روسیه به‌عنوان ابزار توسعه‌ای برای مناطقی دور افتاده از قطب‌هایی همچون مسکو و شانگهای، دیده می‌شود. این موضوع به همان اندازه که به اشتغال‌زایی مرتبط است، به تولید قالب‌های پلاستیکی و اتیلن مورد نیاز برای ساخت آن نیز مربوط می‌شود.
روسیه اخیراً طرح مالیات بر تولید منفی را برای ال‌پی‌جی و اتان استفاده شده در پتروشیمی‌ها ارائه کرد که مشوقی آبدار برای پروژه آمور سینوپک و سیبور و دیگر پروژه‌ها در شرق روسیه بود.
جناح سیبور روسیه اخیراً به سبب افزایش تولید از سوی تأسیسات جدید زپ‌سیب (ZapSib) سیبری در سال گذشته، شتاب گرفته است. آن‌ها در آن‌جا پلی‌اتیلن و ۵۰۰ هزار تن پلی‌پروپیلن تولید می‌کنند؛ که هر دو مواد لازم برای تولیدکنندگان محصولات پلاستیکی هستند.
رابطه‌شان با سرمایه‌گذاران، خریداران، و شرکای چینی، از آغاز، یکی از دلایل اصلی ساخت واحد تولیدی بوده است و یکی از بهترین دلایلی است که مسکو در رابطه با احتمال روند صعودی سهام سیبور پس از عرضه اولیه این شرکت در بورس ارائه می‌دهد.
سیبور در اعلامیه مطبوعاتی گفته است که این شرکت با اضافه شدن پروژه مشترک آمور با سینوپک چین، انتظار «جهش دیگری در مقیاس» خروجی محصولات پلاستیکی خود دارد.
دیمیتری کنوف، رئیس هیئت مدیره سیبور می‌گوید: «سیبور از مدت‌ها قبل با مشتریان، شرکا و سرمایه‌گذاران چینی روابط خوبی ایجاد کرده و سینوپک از سال ۲۰۱۳ شریک راهبردی ما بوده است.» کنوف اخیراً به رویترز گفت که زمان‌بندی مشخصی برای عرضه اولیه سهام این شرکت در بورس مسکو وجود ندارد. بورس مسکو پذیرای یکی از چهار عرضه اولیه بزرگ جهان در سال گذشته بود: شرکت کشتیرانی ساوکامفلوت (Sovcomflot).
کنوف گفت که مزیت‌های لجستیکی‌شان در شرق آسیا و مناطق نزدیک به چین، و قیمت‌گذاری رقابت‌پذیر برای محصولات پلیمری این شرکت «مقیاس این روابط را افزایش خواهد داد و در ادامه ارسال محصولات باکیفیت پتروشیمی از سیبری به چین توسعه پیدا خواهد کرد.»
وی‌تی‌بی کاپیتال، یک بانک سرمایه‌گذاری روس، می‌گوید که این پروژه‌ها به روسیه امکان خواهند داد که تا سال ۲۰۳۰ به یکی از چهار تولیدکننده بزرگ اتیلن جهان تبدیل شود. روسیه می‌خواهد خود را در این حوزه به‌عنوان شریک بلامنازع چین تعریف کند؛ همان‌طور که چین خودش را به‌عنوان منبع کلیدی محصولات کلیدی بی‌شماری تعریف کرده است: خواه کبالت مورد استفاده در باتری خودروهای الکتریکی، یا پنل‌های خورشیدی که انتظار می‌رود حالا، پس از روی کار آمدن دولت بایدن [به سبب سیاست‌های زیست محیطی بایدن]، به ایالات متحده آمد و شد داشته باشند.
به سبب همه‌گیری، تمرکز چین بر صنایع آینده و همچنین صنایعی که به منظور خارج کردن خود و شرکای تجاری‌اَش از وضعیت همه‌گیری نیاز است، قرار گرفته؛ پلی‌پروپیلنِ ظرف‌های بیرون‌بر رستوران باغ زیتون شاید از چین نیامده باشند، اما پلاستیک‌هایی که ظرف‌ها را ساخته احتمال زیاد برای این کشور هستند.
چین نیز در این حوزه، در مسیر رشد باقی خواهد ماند. الگوهای مصرف محصولات پلاستیکی رو به افزایش هستند. به نظر می‌آید که در زمینه مصرف محصولات پلاستیکی آسیایی‌ها حداقل 10 تا 20 سال نسبت به آمریکا عقب هستند. اما آن‌ها به سرعت در حال رسیدن‌اند.
چین در قامت پیشران تقاضای محصولات پلاستیکی
در این شکی نیست که پلاستیک از تنه درخت درست نمی‌شود. پلاستیک از سوخت‌های فسیلی و ترکیبات شیمیایی غیر ارگانیک بوجود می‌آید و وسایلی را می‌سازد که صدها سال عمر می‌کنند.
و اکنون چین تقریباً ۴۰ درصد از تقاضا برای مواد شیمیایی استفاده شده در ساخت آن را تشکیل می‌دهد که از سال ۲۰۰۵ افزایشی ۲۰ درصدی را نشان می‌دهد.
تقاضای اتیلن چین بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷، ۸.۶ درصد رشد داشته است؛ درحالی‌که تقاضای جهانی این محصول برابر با نصف این رقم بوده است.
تحلیل‌گران صنعت در دویچه بانک در گزارش ۲۵ نوامبر خود از تحلیل پنج سال آینده ذکر کرده‌اند که بیشتر از نیمی از رشد مصرف جهانی اتیلن به چین تعلق خواهد داشت (که سیبور و روسیه به‌عنوان فروشنده فعلی‌شان از این موضوع خوشحال‌اند).
چین در حوزه اتیلن و مشتقات ۵۰ درصد خودکفایی دارد؛ و بااین‌وجود تمایل داخلی به توسعه ظرفیت‌ها و افزایش خودکفایی بالا است. روسیه یک راه‌حل برای این مسئله است. اما سینوپک در داخل سرمایه‌گذاری خواهد کرد؛ شرکت‌های چندملیتی غربی نیز با انجام همین کار و سرمایه‌گذاری در داخل مورد شماتت قرار می‌گیرند. اکسان مثالی در این زمینه است.
چین ورود نسبتاً باتأخیری به صنعت جهانی پتروشیمی داشت، اما این موضوع معنای خاصی ندارد. آن‌ها باتوجه به یارانه‌های دولتی و قابلیت شرکت‌های دولتی‌شان به کسب مواد خام و انتقال آن به حوزه پایین‌دستی با قیمتی اندکی، با سرعت در حال توسعه و گسترش فعالیت‌های‌شان هستند. این‌ها زیان کاذب است، اما چین به این مسائل اهمیت نمی‌دهد. آن‌ها بدنبال این هستند که پلاستیک داخلی و صادراتی را تأمین کنند؛ بویژه پلاستیک صادراتی به آمریکا و اروپا، که حداقل روی کاغذ بطور روزافزونی در حال بی‌علاقه شدن به محصولات مرتبط با سوخت‌های فسیلی هستند.
در دهه ۱۹۹۰، صنعت پتروشیمی چین نسبت به آمریکا بطور قابل توجهی کوچکتر بود. در ۱۹۹۵ کل ظرفیت اتیلن چین، ۳ درصد از ظرفیت جهانی در اختیار داشت. در مقایسه، ژاپن ۹ درصد و کره ۵ درصد از ظرفیت جهانی اتیلن را در اختیار داشتند. اتیلن یک فراورده طبیعی است.
طی دهه ۲۰۰۰، با حمایت دولت و تقاضای قوی از سوی بخش زیرساخت‌ها، قوت گرفتن طبقه متوسط دارای درآمد مازاد، توسعه ساخت‌وساز مسکونی، و طبیعتاً حوزه صادرات، صنعت پتروشیمی چین شاهد رشد چشمگیری بود.
بین سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۲، ظرفیت اتیلن چین (گاز اشتعال‌پذیری که برای تولید اتانول برای خودروها، عمل‌آورنده‌های میوه، و مهم‌تر از همه محصولات پلاستیکی استفاده می‌شود) دو برابر شده و به ۱۱ میلیون تن در سال رسید. طی ۲۵ سال، ظرفیت چین از ۳ درصد به ۱۶ درصد از سهم جهانی رسیده است. چه کسی هست که فکر کند، آن‌ها می‌خواهند سرعت این روند را کاهش دهند؟ به پلاستیک نیاز دارید؟ چین مالک آن است. فعلاً، روسیه مواد شیمیایی آن را دارد. ممکن است بعد از آن چین به آن حوزه هم ورود کند.
