افت شدید صادرات نفتا روسیه در مارس همزمان با روی گرداندن خریداران از این کشور
فشار بر روی تولیدکنندگان پتروشیمی اروپایی که از نفتا به عنوان خوراک استفاده می‌کنند در طی مارس افزایش یافت، و خودداری از استفاده محصول روسی در قراردادهای محصولات پایین‌دستی آوریل منعکس و منتج به رکوردهای جدیدی در قیمت‌ها شد.
پتروتحلیل-بگفته آژانس بین‌المللی انرژی، از آنجایی که تحریم‌ها علیه روسیه اعلام شده بود، شرکت‌های پتروشیمی و اکثر بازارهای بزرگ از خرید نفتا روسی در ماه مارس خودداری کردند.
نفتا یکی از خوراک‌های اصلی پتروشیمی، برای کراکرهای بخار در تولید اولفین‌ها (اتیلن، پروپیلن، بوتادین) و آروماتیک‌ها (بنزن، تولوئن، زایلن) به کار گرفته می‌شود.
براساس داده‌های آژانس، صادرات نفتا روسیه در مارس نسبت به میانگین ژانویه و فوریه، 160 هزار بشکه در روز کاهش یافت و در میزان 350 هزار بشکه در روز قرار گرفت.
روسیه 24 فوریه به اوکراین حمله کرد، و این اقدام سریعاً با تحریم‌هایی از سوی اقتصادهای بزرگ بر اقتصاد روسیه همراه شد.
بگفته آژانس بین‌المللی انرژی: «شرکت‌های بزرگ پتروشیمی در اروپا و جنوب شرق آسیا با انعکاس تاثیر گسترده بایکوت خریداران نفتی، تا میزان قابل توجهی خرید نفتا روسی را کاهش دادند.»
داده‌های آژانس بین‌المللی انرژی نشان‌دهنده افت قابل توجه صادرات نفتا روسیه در ماه مارس می‌باشد:
صادرات به آمریکا 50 هزار بشکه در روز افت کرده و در مارس به 15 هزار بشکه در روز رسید و در اواخر ماه این میزان صفر شد.
صادرات به اروپا 50 هزار بشکه در روز کاهش یافت.
صادرات به آمریکای لاتین (عمدتاً برزیل) 27 هزار بشکه در روز افت کرد.
صادرات به شرق آسیا افت 75 هزار بشکه در روز را تجربه کرد.
آژانس اضافه کرد: «صادرات به کره جنوبی از میانگین 110 هزار بشکه در روز در ژانویه و فوریه به 10 هزار بشکه در روز در مارس و صفر در پایان این ماه تبدیل شد.»
رقابت برای یافتن نفتا از بازارهای دیگر، به سرعت در قیمت‌ها منعکس شد. در 1 فوریه قیمت‌های نفتا در اروپا در میزان 797 دلار در هر تن قرار داشتند.
بعد از افزایش تنش‌ها بر سر اوکراین در فوریه، و پس از آن حمله روسیه به اوکراین، قیمت‌های نفتا سیر صعودی شدیدی را پیش گرفته و در ابتدای مارس از بازه 1000 دلاری نیز گذر کردند.
قیمت‌ها از آن موقع به بعد تا میزانی عقب نشینی کرده، و در پایان معاملات 12 آوریل در میزان 919 دلار در هر تن قرار گرفتند، اما همچنان نسبت به 1 فوریه، 15.3 درصد بالاتر هستند.
بگفته آژانس: «بازار نفتا جهانی در نیمه اول ماه تحت تاثیر اوج‌گیری قیمت‌های نفت خام قرار گرفته و با ضعف مواجه شدند، و ریسک اختلال صادرات روسیه یکی از بزرگ‌ترین عرضه‌کنندگان این کالا در بازار جهانی، در آن زمان آنقدرها نیز اثرگذار نبود.»
«قیمت‌های بالای نفتا منتج به کاهش شدید حاشیه سودهای پتروشیمی شده و همزمان گزارش‌هایی مبنی بر کاهش نرخ بهره‌برداری کراکرها در چندین منطقه ارائه شده است. میانگین ماهانه نفتا سنگاپور به کمترین میزان‌های خود از نوامبر 2020 رسیده است.»
اضافه پرداخت‌های سنگین
فشار بر روی تولیدکنندگان پتروشیمی اروپایی که از نفتا به عنوان خوراک استفاده می‌کنند در طی مارس افزایش یافت، و خودداری از استفاده محصول روسی در قراردادهای محصولات پایین‌دستی آوریل منعکس و منتج به رکوردهای جدیدی در قیمت‌ها شد.
در اولفین‌ها، قیمت‌های قراردادی اتیلن آوریل با افزایش 230 یورویی نسبت به مارس، در میزان 1665 یورو در هر تن قرار گرفتند.
قیمت‌های قراردادی پروپیلن آوریل 225 یورو در هر تن نسبت به مارس افزایش یافته و در میزان 1675 یورو در هر تن قرار گرفتند.
بگفته منابع، کرارهایی که مجبور به خرید نفتا از مکان‌های دیگر بودند، نسبت به قیمت‌های منتشر شده اضافه پرداخت‌هایی نیز ارائه کردند.
اضافه پرداخت‌هایی که تا میزان 40 تا 60 دلار در هر تن می‌رسد.
یکی از منابع گفت: «اضافه پرداخت‌ها واقعی هستند و خرید محموله از آمریکا، آفریقای شمالی و غیره هزینه بالایی دارد.»
یکی دیگر از منابع اضافه کرد: ما مجبوریم اضافه پرداختی علاوه بر قیمت‌های رسمی منتشر شده بپردازیم. این اضافه پرداخت‌ها سابقاً در حدود 3 دلار در هر تن بود، اما الان در حدود 40 تا 45 دلار در هر تن می‌باشد- این میزان واقعاً هزینه اضافه شده بر روی قیمت کالا است.»
شرکت اروپایی bellwether و شرکت آلمانی BASF در 25 فوریه اشاره داشتند که در حدود 20 تا 30 درصد نفتا خود را از روسیه تامین می‌کنند، و اضافه کردند، در صورت اختلال در عرضه یافتن جایگزین آن کار بسیار راحتی است.
در نامه‌ای که در اواخر مارس از شرکت BASF به دست آیسیس رسیده، شرکت تشریح نکرد که تا چه میزان از نفتا روسی را برای عملیات‌های خود جایگزین کرده است.
سخنگوی شرکت اظهار داشت که تمام واحدهای شرکت در اروپا، انرژی و مواد خام لازم خود را دریافت می‌کنند و توضیح دیگری در رابطه با جزئیات مسائل ارائه نکرد.
سخنگوی شرکت اضافه کرد: «ما هیچ‌گونه تامین منابع مستقیمی از تولیدکنندگان روسی نفتا نداریم... شرکت BASF تمام محصولات نفتی شامل نفتا خود را از بازار بین‌المللی تهیه می‌کند.»
«اگر به تنگنایی برخوریم که تا کنون نیز رخ نداده، تمام اقدامات لازم را در واحدهای خود صورت داده تاعرضه شرکت حفظ شود.»
