ترکیه برای کنار گذاشتن روسیه ساختن مسیر تجاری جدیدی با قزاقستان را بررسی میکند
• قاسم ژومارت توکایف رئیس جمهور قزاقستان برای اولین بار پس از در دست گرفتن قدرت در سال 2019، به ترکیه سفر کرد. • روسای جمهور قزاقستان و ترکیه در رابطه با تاثیرات منطقهای و جهانی جنگ روسیه با اوکراین بحث و گفتگو کردند. • روسای جمهور دو کشور همچنین در رابطه با نیاز به تقویت کریدور حمل و نقل موجودی که چین را به ترکیه متصل کرده و روسیه را دور میزند، تفاهم کردند.
پتروتحلیل-در کنار صحبتهایی در رابطه با مسیرهای حمل و نقل تجاری، صحبتها در رابطه با اوکراین نیز از موضوعات مورد بحث بود، زیرا بعد از قدرت گرفتن در سال 2019، این اولین باری بود که توکایف به ترکیه سفر کرد.
اگرچه هر کسی به گزارش دفتر توکایف از مذاکرات روز 10 مه او با اردوغان نگاه میکند، باید نام اوکراین را حدس بزند، زیرا نام این کشور در صحبتها مطرح نشد.
در عوض، آکوردا، کاخ ریاست جمهوری کشور به طور ضمنی از «وخامت شرایط جغراسیاسی» صحبت کرد. در میان حمله روسیه متحد، به اوکراین، این طناب دیپلماتیک باریکی است که قزاقستان بر روی آن در حال حرکت است.
سخنرانی دیپلماتیک از دفتر اردوغان، میزبان مذاکرات صلح میان روسیه و اوکراین تا میزانی بیپردهتر بود.
براساس گزارشات: «طرفین در رابطه با تاثیرات منطقهای و جهانی شرایط موجود در اوکراین صحبت کردند.»
مشاهده کردیم که دیدگاههای ما، مبنی بر اینکه بحران باید از راههای مسالمتآمیز بر اساس حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین حل شود، همپوشانی دارند.»
قزاقستان از همراهی روسیه بر سر موضوع جنگ خودداری کرده، در حالی که از انتقاد مستقیم به همپیمان خود نیز اجتناب کرده است.
این کشور به دلیل تلاشش برای حفظ موضع بیطرف خود هدف حملات شدید تحلیلگران روسی قرار گرفته که این امر را بدعهدی تلقی میکنند.
تمام این اتفاقها روابط نورالسلطان با آنکارا را به رابطه جذابی بدل کرده که با تقویت آن میتواند وزنه تعادلی در نبود روسیه ایجاد کند.
اردوغان نیز مشتاق است تا مشارکتها در جهان ترک را تقویت کرده و خود آن را رهبری کند.
وی گفت: «جنگ در اوکراین بار دیگر اهمیت همبستگی و همکاری میان کشورهای ترک را در سطح دوجانبه و در سازمان کشورهای ترک نشان داد.» او به گروهبندی منطقهای شامل آذربایجان، قرقیزستان و ازبکستان اشاره داشت.
«ما با برادر گرانقدرم عزم خود را برای حفظ همبستگی خود در بخشهای مختلف از جمله سازمان ملل متحد، سازمان همکاری اسلامی و سازمان همکاری اقتصادی و همچنین سازمان کشورهای ترک تایید کرده ایم. به همین ترتیب، ما نشست شورای همکاری راهبردی خود را در ماه اکتبر در قزاقستان برگزار خواهیم کرد.»
اردوغان همچنین دعوتی برای ملاقات دوجانبه در ماه فوقالذکر را پذیرفت.
روسای جمهور دو کشور بر نیاز به تقویت کریدور حمل و نقل متصلکننده چین با ترکیه که روسیه را دور میزند، تاکید داشتند. همزمان با تحریمها بر روسیه، اهمیت این مسیر افزایش یافته است.
توکایف تاکید کرد که به حداکثر رساندن پتانسیل مسیر حمل و نقل بین المللی فراخزر، که به عنوان کریدور میانی نیز شناخته می شود، «از اهمیت بالایی برخوردار است».
این مسیر اکنون برای قزاقستان در مسیر تلاش خود برای تبدیل شدن به یک قطب تجاری و لجستیکی بین چین و اروپا که جنگ اوکراین تهدیدی برای از بین رفتن آن است، بسیار مهم به نظر می رسد.
مسیر فراخزر که به جاده ابریشم آهنین ملقب است، شهر شیآن چین را از طریق یک راه آهن درقزاقستان به استانبول وصل می کند؛ از طریق مسیر دریایی در دریای خزر به آذربایجان، و از طریق راه آهن در گرجستان به ترکیه متصل میشود.
از این طریق مسیر کشتی میان چین و ترکیه نسبت به یک ماه حال حاضر 12 روز کمتر شده و این مسیر به یک «ابرقدرت لجستیک» بدل میکند.
براساس جلسه شرکتهای عامل حمل و نقل و لجستیک فعال در مسیر فراخزر در 11 مه، پیشبینی میشود که محمولههای تجاری در مقایسه با سال گذشته 6 برابر شده و به 3.1 میلیون تن برسد.
با در نظر گرفتن همه این موارد، مقامات ترک و قزاق تفاهمنامهای برای کنترل گمرکی سادهتر و حمل و نقل ترکیبی امضا کردند.
این امر هدف این دو کشور برای افزایش تجارتها تا میزان 10 میلیارد دلار در سالهای آتی را به جلو خواهد برد.
بگفته اردوغان تجارتهای این دو کشور در سال گذشته به میزان 5.3 میلیارد دلار رسید، اگرچه براساس دادههای نورالسطان، ترکیه با میزان 4.1 میلیارد دلار، پنجمین شریک تجاری قزاقستان در سال 2021 بوده است.
توکایف در 11 مه با برخی از غولهای صنعت ترکیه دیدار کرد تا قزاقستان را به عنوان مقصدی جذاب برای سرمایهگذاری معرفی کند و بر هدف خود مبنی بر «انحصار زدایی از اقتصاد» از طریق اصلاحات برای ایجاد «رقابت صادقانه» تأکید کرد.
به نظر میرسد این دیدار مثبت بوده است: در طی این دیدار 30 قرارداد بالقوه تجاری به ارزش 1 میلیارد دلار امضا شد.