پتروشیمی مارون در احاطه شرکتهای بی سرانجام؛ شکست اهداف و ریزش سهام مارون

پتروتحلیل-در حالی حواشی پتروشیمی مارون در ماههای اخیر بیش از همیشه موردتوجه قرار گرفته است که نگاهی به گزارش های ضعیف مالی این شرکت از سال ۹۹ تاکنون نکات قابل توجهی را برای سهامداران بازگو می کند.

پتروشیمی مارون حدودا ۴۰۰ نفر پرسنل تولید در سال ۹۶ داشته است که در سال ۹۹ به ۴۲۰ نفر و در پایان سال ۱۴۰۲ به ۴۵۵ نفر رسیده است، همچنین پرسنل غیرتولیدی هم ۱۸۵۷ نفر در سال ۹۸ بوده که در سال ۴۰۲ به ۲۱۰۰ نفر رسیده است. اما هزینه های اداری عمومی این مجتمع حدودا ۴ تا ۵ درصد هزینه های شرکت است که به گفته کارشناسان عدد بزرگی برای حدود ۲۵۰۰ نفر کارکنان این شرکت به شمار می رود و از این رو می توان گفت که عملیات شرکت دارای مشکل است و یا هزینه های اداری و عمومی به صورت کاذب بالا است و یا تلفیقی از هر دو! پتروشیمی مارون همواره حاشیه سود ۳۰ تا ۵۰ درصدی داشته است، اما در برخی فصول مانند تابستان سال گذشته با اورهال ۷۴ روزه، حاشیه سود به ۶/۵ درصد و در پاییز ۱۴۰۲ به ۱۷/۳ درصد رسید. در زمستان هم با ۲۳۰۰ میلیارد سود، حاشیه سود به ۲۵ درصد رسید و در بهار ۲۴ درصد حاشیه سود خالص را نشان می دهد و این موضوع نشان از بحران در پتروشیمی مارون را دارد.

این در حالی است که ۶ درصد از حاشیه سود خالص شرکت در فصل منتهی به زمستان مربوط به سود دریافتی از زیر مجموعه‌‌ها بوده و اگر این سود غیرعملیاتی را از دل آن بیرون بکشیم حاشیه سود عملیاتی شرکت به ۱۹٪ می‌رسد، در صورتی که شرکتی مانند مارون که زنجیره ارزش آن تکمیل است و عمده مصرف آن هم اتان است باید مانند پتروشیمی آریاساسول حاشیه سود بالایی مانند ۲۰ تا ۲۵ درصد داشته باشد. حاشیه سود آریا در چند فصل گذشته حدودا ۳۵٪ بوده و مارون هم باید بتواند حداقل مشابه آریا فعالیت داشته باشد. از سوی دیگر حاشیه سود سوزاندن اتان به عنوان خوراک بسیار بالاتر از خوراک مایع است. اما همه این موضوعات نشان از بحران های عملیاتی در مجتمع مارون دارد که ممکن است بخشی از آن مربوط به عدم تامین کاتالیست باشد. 

پتروشیمی مارون از سال ۹۹ تاکنون دچار افت شده و گزارش های ضعیفی ارائه داده است. زیرمجموعه های مارون هیچ کدام تاکنون راه اندازی نشده اند و تنها پتروشیمی لاله که واحد کوچک ۳۰۰ هزارتنی پلی اتیلن سبک است، در حال تولید پلی اتیلن است. پتروشیمی سلمان فارسی که واحد ۴۵۰ هزارتنی پلی اتیلن سنگین است در سالهای اخیر همچنان ۷۰ درصد پیشرفت داشته و عملا راه اندازی آن با تردید روبه رو است. 

بوشهر که قرار بود پالایشگاه گازی باشد و قرار است به پتروشیمی تبدیل شود و با فاز دوم متانول که بازاری ضعیف دارد. پالایشگاه گازی بوشهر قرار بود گاز ترش( فلر) را گرفته و شیرین سازی کند؛ متان، پنتان پلاس، اتان و پروپان و گوگرد تولید کند؛ مانند پتروشیمی خارک که ظرفیت بالایی دارد. 

در حال حاضر تنها پتروشیمی لاله و ایلام وضعیت بهتری را نسبت به دیگر زیرمجموعه های مارون دارند، البته ایلام هم در ماههای اخیر با کمبود خوراک و عدم صادرات روبه رو است، گرچه گریدهای جدیدی برای خارج شدن از تله تک محصولی معرفی کرده است، اما همچنان با کمبود خوراک دست و پنجه نرم می کند. 

در همین حال بررسی مارون نشان می دهد که در این مدت فروش های ضعیف و مشکلات پروسه تولید داشته و تولید اتیلن هم روندی نزولی را در این مجتمع طی کرده است که این موضوع در نمودار تولید و فروش این شرکت مشهود است.

مارون یک میلیون و ۶۶ هزار تن اتیلن در سال ۱۴۰۱ و ۹۰۶ هزار تن در سال ۱۴۰۲ تولید کرده است؛ یعنی ۱۶ درصد کاهش! 

به این ترتیب ماده اصلی؛ اتیلن که خوراک بین مجتمعی و عمده محصول فروش است برروی حاشیه سود اثر گذاشته و در مقطعی هم مفت فروشی با نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان رخ داده است. صورت های مالی نشان می دهد که هزینه های مالی در مارون ارقام عجیبی هستند؛ این هزینه های مالی در برخی فصل ها تا ۴ درصد حاشیه سود را کم کرده اند که عدد بزرگی برای مارون است، در بهار فروش پتروشیمی باوجود همه این مشکلات مارون ۱۱ همت بوده که ۴۰۰ میلیارد تومان هزینه امور اداری و عمومی و ۴۰۰ میلیارد تومان هم هزینه بهره بوده است. جزئیات اطلاعات در کدال نشان می دهد که دلیل وام گرفتن پتروشیمی مارون مشخص نیست و تنها به تامین سرمایه در گردش اشاره شده است؛ وام ها شامل؛ ۴ همت از بانک ملت، ۱۰۰۰ میلیارد از بانک تجارت، ۲هزار و ۷۰۰میلیارد از بانک صادرات، ۵۴۰ میلیارد از بانک سپه است و به این ترتیب مارون  ۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان با نرخ بهره حدودا 20 درصد به طور سالانه دارد که باید ۱۵۰۰ تا ۱۶۰۰ میلیارد هزینه مالی به طور سالانه پرداخت کند.

همچنین مارون در سال گذشته ۱/۷ همت هزینه مالی داده است و سود خالص آن ۹ هزار و ۱۰۰ بوده که حدودا 18.6% سود هزینه های اداری و عمومی بوده است! هزینه های اداری و عمومی هم 1958 میلیارد تومان بوده که سهم 5.3% از کل فروش و افت حاشیه سود خالص مارون داشته است. این هزینه ها حاشیه سود را کاهش داده، علاوه بر آن طرح هایی که اجرا نمی شوند هم برای این مجتمع بحران ایجاد کرده است.

در همین حال سهام مارون همواره شناوری پایینی داشته؛ سهامداران خرد ۳ درصد و مابقی سهام عدالت در حدود ۲۸ درصد است و اهداف هم با خرد کردن سهم خود و فروش خرد به میزان 1% از کل سهام شرکت تاکنون موفق به واگذاری چند نمونه از این قبیل به پتروشیمی‌های خارک و بوعلی و همچنین پالایش نفت تهران شده است، مهرگان تامین پارس، تاپیکو و تابان فردا از سهامداران مارون هستند. بحث شناوری پایین سهام و p/e بالا معامله شدن، ارزش بازار شرکت را به 150 هزار میلیارد تومان رسانده بود که در یک سال گذشته در حدود ۳۰ درصد کاهش یافته و قیمت هر سهم از ۱۹ هزار تومان به ۱۲ هزار تومان رسیده است. 

بخشی از این کاهش ارزش سهم دلیل عملکرد ضعیف شرکت و بخشی دیگر به خاطر واگذاری ۳ درصد سهام پتروشیمی مارون که توسط اهداف انجام شد، رخ داده است. این سهام به شرکتهای تابعه که اهداف و تاپیکو برروی آنها سهم دارند با قیمت های بالا و بهای تمام شده با ارزش هر سهم ۱۹ هزار تومان واگذار شده و در ازای آن وجه نقد دریافت شده است. 

پس از واگذاری ۳ درصدی سهام مارون توسط اهداف و فروش سهام به شرکتهایی همچون خارک، پالایش نفت تهران و بوعلی، باتوجه به شناوری پایین سهم، به گفته کارشناسان اهداف توانست قیمت سهم مارون را بالاتر از ارزش واقعی آن نگه دارد؛ چرا که باتوجه به اینکه عرضه و تقاضا برروی سهم مارون بالا نبود و عمق معامله ای نداشت، قیمت هر سهم بین ۱۷ تا ۱۹ هزارتومان در نوسان بود تا اینکه چند بلوک ۱ درصدی به شرکتهای دیگر واگذار شد و سپس سهم مارون رها شد و بازار گردانی هم نتوانست به این وضعیت کمک کند و به این ترتیب قیمت سهم ریزش کرد! گرچه به گفته فعالان بازار، اهداف مدت ها تلاش کرد تا قیمت سهام را بالا نگه دارد و راهی برای واگذاری پیدا کند، اما سهام رها شده مارون به ارزش واقعی خود بازگشت و در مقاطعی همان یک درصد سهم شرکت در صف فروش بود و در چند روز قیمت هر سهم مارون از ۱۹ هزارتومان به ۱۲ هزارتومان رسید. این در حالی بود که در برخی از روزها یک درصد ارزش شرکت  در صف فروش بوده و این شرکت با این توجیه که وجه نقد شرکت به دارایی ارزشمند تبدیل شده است، سعی در تغییر دیدگاههای بازار داشتند!

علاوه بر این موضوعات، تهیه کاتالیستی از جنس نقره که بسیار گران و هزینه بر است و هر ۳ سال یک بار باید مستهلک شود نیز در اطلاعات کدال این شرکت ذکر شده است، به این ترتیب استهلاک مارون به خاطر همین مسئله در یک سال از 312 میلیارد تومان به 540 میلیارد تومان رسید! به این ترتیب عدد بزرگی هم در دارایی های ثابت شرکت تحت عنوان کاتالیست ذکر شده که استهلاک بالایی هم برای آن شناسایی می شود و حتی سال گذشته شرکت اعداد بسیار سنگینی بابت خرید کاتالیست به شرکت های واسطه یا تامین کنندگان خارجی پرداخت کرده است! گزارش کدال مارون نشان می دهد که کاتالیست های مورد نیاز این شرکت عمدتا به کمک شرکت واسطه تهیه می شود که گاها به مشکل حقوقی هم برخورد می کند! و اگر هم شرکت مارون مستقیما با شرکت خارجی کار کند، به دلیل تحریم ها پول به صورت ارزی در آن شرکت باقی خواهد ماند تا رفع تحریم ها انجام شود. یکی دیگر از مشکلات این شرکت بحث مبالغ ارزی است که در اختیار زیرمجموعه ها قرار گرفته و به این زودی ها به شرکت برنمی گردد! و هم بخش دیگری از منابع ارزی قفل شده است! از سوی دیگر هم مارون باید سالانه ارقام بزرگی برای قطعات یدکی و مواد اولیه خارجی (عمدتا کاتالیست، افزودنی یا ادتیو) هزینه کند.

با این حال بررسی ها برروی پتروشیمی مارون از چند جهت قابل توجه است؛ تحریم ها، نبود تجهیزات و دستگاهها، نرسیدن کاتالیست، عدم بازگشت پول، هزینه های مالی و اداری عمومی بالا، افت تولید و عدم راه اندازی زیرمجموعه ها که منجر به عدم رشد درآمد این مجتمع شده است. از سوی دیگر همه موارد دست به دست هم داده تا مارون که پیشتر بالاترین ارزش بازار را در بین گروههای پتروشیمی ایرانی داشت، در حال حاضر به زیر ۱۰۰ همت سقوط کرده و حدود ۹۵ همت معامله شود. البته به نظر می رسد که باز هم قیمت مارون می تواند افت کند؛ چرا که در فصل بهار ۲۶۰۰ میلیارد تومان سود ساخته است، سال گذشته این سود در محدوده ۹ هزار و ۱۰۰ بوده است.

در همین حال اگر سود مارون بخواهد به ۱۲ یا ۱۳ همت برسد، در بازاری که جم، امیرکبیر و آریا هم در حوزه الفینی فعالیت می کنند می توان آنها را با p/e حدودا ۴/۵ تا ۵ خریداری کرد و این موضوع تمایل به خرید سهم مارون را کاهش می دهد و تنها دلیل معامله شدن مارون شناوری پایین سهم و مانع شدن اهداف برای افت قیمت سهام است.