تولید پروپیلن به ۵/۵ میلیون تن می رسد

معاون مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی از رسیدن تولید پروپیلن از متانول به مرحله پلیمر گرید تا یک ماه آینده خبر داد و گفت: تولید پروپیلن از متانول به ٩۵ درصد رسیده است.

پیوندی با اشاره به اینکه در سه تا چهار سال آینده برنامه ظرفیت تولید ١٢٠ میلیون تن محصولات پتروشیمی محقق می شود، گفت: برنامه تولید پروپیلن یکی از مهمترین موارد در دستور کار شرکت ملی صنایع پتروشیمی است و در صورت قطعی شدن فاینانس چین تا چند سال آینده ظرفیت تولید متانول به ٢۴ میلیون تن می رسد؛ این ظرفیت هم اکنون ۵ میلیون تن است که با ١٩ میلیون تن متانول کاوه این رقم تکمیل می شود.

معاون مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در نشست نمایشگاه نفت، گاز و پتروشیمی تاکید کرد: با افزایش میزان متانول نه تنها نیاز داخلی تامین می شود بلکه بازارهای خارجی تحت تاثیر این عرضه قرار می گیرد و قیمت ها افت خواهد کرد. در حال حاضر بازار متانول تحت فشار تولیدات متانول ایران و شیل گس آمریکاست؛ در عین حال حرکت ال ان جی به سمت بازارهای آسیایی زیاد شده و هزینه های حمل در این مسیر قابل توجه است. نمونه چنین تلاش هایی برای متانول و بازارهای آن را می توان در کانال پاناما دید که برای تردد کشتیهای ال ان جی و متانول به سمت آسیا تلاش زیادی کردند.

معاون شرکت ملی صنایع پتروشیمی تاکید کرد که باید از حالا به فکر تبدیل متانول به پروپیلن و ارزیابی بازارهای آن باشیم و بخش خصوصی را برای حضور در این بازار ترغیب کنیم.

پیوندی در ادامه با اشاره به اینکه تولید پروپیلن در حال حاضر کمتر از یک میلیون تن است،گفت: در سال آینده با هر دو فاز پتروشیمی کاویان این رقم به ۵,۵ میلیون تن خواهد رسید. وی در پاسخ به سوالی درباره این که چرا در گذشته نسبت به تولید پروپیلن اقدام نشده است، گفت: در سال های گذشته در دو نقطه خوراک اولیه برای تولید پروپیلن برای اتیلن صرف شد یکی از این موارد تصمیم گیری در باره خط لوله اتیلن غرب و یک مورد دیگر پروژه آریاساسول بود که در هر دو مورد اتان مورد نیاز برای این پروژه ها صرف شد و ما نتوانستیم تعادل موجود در تولید این محصولات را به دست بیاوریم اما این را می دانیم که هم اکنون فرصت طلایی برای تولید پروپیلن از متانول به دست آمده است.

پیوندی در ادامه افزود: شرکت ملی صنایع پتروشیمی در سال های گذشته اعتبار قابل توجهی را برای تامین مالی به دست آورده است و حتی اگر تحریم ها هم برداشته نشود باز هم منابع فاینانس با استفاده از اعتبار پتروشیمی کارشان پیش می رود و بانکهای داخلی نیز بدون قید و شرط این پروژه های پتروشیمی را تامین اعتبار می کنند؛ علت آن هم این است که پتروشیمی در سال های اخیر هیچگاه بدقولی نکرده و یک روز عقب افتادگی نداشته است.

(اتیلن و پروپیلن در شمار اصلی‌ترین محصولات پایه پتروشیمی قرار می‌گیرند که ارزش افزوده‌ای بیش از مواد اولیه پتروشیمی نظیر گاز و نفتا دارند. اما در این میان پروپیلن، به دلیل وضعیت عرضه و تقاضای متفاوت، نیازمند نگاه ویژه‌ای است. در سالهای اخیر توجه زیاد تولیدکنندگان به اتیلن، منجر به گسترش تولید اتیلن در مقابل پروپیلن گردیده است؛ به خصوص آنکه در مهمترین روش‌های معمول تولید پروپیلن نیز مقدار زیادی اتیلن تولید می‌شود. از سوی دیگر پروپیلن یکی از محصولات کلیدی پتروشیمیایی است که به عنوان خوراک برای تولید پلیمرهای مختلف و محصولات میانی به کار می‌رود.

مهمترین مشتقات پروپیلن عبارتند از: پلی‌پروپیلن، آکریلونیتریل، پروپیلن اکسید، فنول، اکسوالکل، اسید آکریلیک، ایزوپروپیل‌الکل، الیگومرها و دیگر مواد واسط مختلف که در نهایت به صورت مواد مورد نیاز صنایع الکترونیک، خودروسازی، ساختمان‌سازی، بسته‌بندی و نظیر آن مورد استفاده قرار می‌گیرند.

روش‌های متعارف تولید پروپیلن، عبارتند از ۱- کراکینگ بخار (تولید پروپیلن به صورت محصول جانبی تولید اتیلن) و ۲- بازیافت جریانهای FCC پالایشگاه. معمولاً پروپیلن تولیدی این روش‌ها کم بوده و از بازده کافی برخوردار نمی‌باشد، از این رو بایستی وضعیت تقاضا برای پروپیلن در جهان را مطالعه کرده و پس از آن بررسی شود که آیا با این روش‌های متعارف می‌توان به تقاضای جهانی پاسخ گفت یا راهی جز توسعه تکنولوژی‌ها و یافتن روش‌های جایگزین تولید پروپیلن، به خصوص تولید پروپیلن بدون تولید اتیلن وجود ندارد.

عمده پروپیلن خاورمیانه از طریق فرایند کراکینگ بخار تولید می شود که تولید اتیلن مازاد را به همراه دارد. استفاده از گاز طبیعی به عنوان خوراک پتروشیمی، منجر به استفاده واحدهای کراکینگ از خوراک اتان شده که این امر این مناطق را به بزرگترین مناطق تولید اتیلن و مشتقات آن تبدیل کرده‌ است. در مقابل، این مناطق در زمینه تولید پروپیلن و مشتقات آن از قدرت کمتری برخوردار هستند.

این کمبود تولید تا حد زیادی به استفاده از خوراک اتان بستگی دارد. زیرا پروپیلن تولیدی از شکست نفتا حدود ۰٫۵ تا ۰٫۶ تن به ازای هر تن اتیلن است، در حالیکه پروپیلن حاصله از فرایند شکست اتان کمتر از ۰٫۰۵ تن به ازای هر تن اتیلن است. در سال ۲۰۰۰ حدود ۸۶ درصد پروپیلن حاصله در خاورمیانه به وسیله فرآیند کراکینگ تولید شده و ۱۲ درصد دیگر از طریق واحدهای FCC و ۲ درصد باقی‌مانده نیز از طریق واردات تامین شده است. بیشترین برنامه‌های تدوین شده برای ایجاد ظرفیت‌های جدید پروپیلن در شکل کراکینگ بخار در عربستان سعودی و ایران دنبال شده‌است.

در زمینه استفاده از تکنولوژی‌های نوین، "هیدروژن‌زدایی از پروپان" اولین گزینه‌ای است که مورد توجه قرار گرفته‌است. عربستان سعودی با احداث دو واحد "هیدوژن‌زدایی" اولین کشور در خاورمیانه‌ است که به استفاده از این تکنولوژی‌ها در تولید پروپیلن روی آورده‌ است.)