واکنش پتروشیمی ها به سقوط قیمت نفت

پتروتحلیل- نیگل داویس و نیل فلمینگ در مقاله‌ای، پایان طرح‌های حمایتی اقتصادی آمریکا و انتظار برای تقویت دلار در برابر سایر ارزها،تشدید نگرانی‌ها نسبت به ثبات اقتصادی چین، عدم وجود تعادل میان قیمت‌های نفت و گاز، ورود موسسات مالی و بانک‌ها در بازار نفت را از عوامل کاهش بر قیمت نفت عنوان کرده و اثر آن بر پتروشیمی‌ها را بررسی کرده است.

به گزارش فارس، از لحاظ تکنیکالی قیمت نفت خط روند بلندمدت خود را شکسته است و تنها دو حمایت پیش رو دارد.

یکی کف قیمتی ۷۰ دلاری که در سالهای ۲۰۱۰-۲۰۱۱ ایجاد شد و دیگری کف قیمتی ۵۴ دلاری است که در سال ۲۰۰۶ ایجاد شده است.

هزینه نهایی تولید نفت

بحث پیرامون سطوح هزینه تولید نفت بسیار پیچیده است:

هزینه تولید نفت شیل نامشخص است. کاهش احتمالی استفاده از سوخت‌های زیستی ناشی از غیراقتصادی شدن مصرف آنها در صورتی که نفت به کمتر از ۷۰ دلار سقوط کند.

تاریخ نشان می‌دهد که نقش سایر عوامل در تعطیلی شرکت‌های نفتی به دلیل عدم توجیه سودآوری در کوتاه مدت بسیار پرنگ‌تر بوده است.

اکثر تحلیل‌گران کف قیمتی ۷۰دلار را محتمل ترین گزینه می‌دانند و بودجه اکثر کشورهای نفتی عضو اوپک با همین قیمت بسته شده است. هر چند که از لحاظ حاشیه سودآوری قیمت‌های پایین تر نیز قابل توجیه است. البته نباید فراموش کرد که تولیدکنندگان با هزینه‌های تولید بالا حاضر به توقف تولید نفت و از دست دادن درآمد آن بخاطر افت قیمت نفت حتی تا ۵۴ دلار نیستند چرا که هزینه‌های سرمایه‌گذاری سنگین اولیه را متحمل شده‌اند.

تا چه مدتی قیمت‌های پایین نفت تداوم خواهد داشت؟

بر روی کاغذ هیچ مانعی برای باقی ماندن قیمت نفت در محدوده ۷۰ دلار برای چندین سال متوالی وجود ندارد.

در صورتی که مشکلات اقتصادی چین تا سال ۲۰۱۷ باقی بماند، غیرقابل تصور است که تقاضای نفت حتی تا سال ۲۰۲۰ نیز با رشد قابل توجه مواجه شود. ضمن اینکه سرمایه‌گذاری‌های انجام شده برای توسعه مصارف گاز طبیعی ، ابداعات و نوآوری‌های استفاده از سوخت جایگزین به جای نفت از این معادله نادیده انگاشته شده است که خود این عوامل موقعیت نفت به عنوان مهم‌ترین سوخت حمل و نقل را بیشتر به چالش می‌کشد.

شیفت کردن به سمت گازهای مایع شده (LNG) در میان مدت به عنوان سوخت اولیه سیستم حمل و نقل این موقعیت را تشدید خواهد کرد، چراکه بطور بالقوه می‌تواند تا سال ۲۰۲۵ به عنوان مادر تمام مخازن سوخت نفتی تلقی شود، و نیاز به سرمایه‌گذاری سنگین پالایش را مضاعف نماید.

به هر حال اگرچه تقاضا نمی‌تواند محرکی برای رشد قیمتی نفت باشد، ولی همچنان احتمال ایجاد وقفه در عرضه نفت می‌تواند موثر باشد.

تداوم قیمت‌های پایین نفت برای کشورهای خاورمیانه، شمال و غرب آفریقا و بخشی از آمریکای لاتین، می‌تواند شرایط بسیار سخت و غیرقابل تحملی را برای قدرت‌های این مناطق ایجاد کند.

تحولات اساسی در منطقه خلیج فارس، مشابه آنچه برای لیبی، مصر و سوریه اتفاق افتاد، می‌تواند برگشت قیمت نفت به بالای ۱۰۰دلار را محتمل کند. کشورهایی مانند ایران، عراق، یمن، و حتی عربستان سعودی در معرض این تهدید قرار دارند. روسیه، آنگولا، نیجریه، ونزوئلا نیز در معرض این ریسک قرار دارند .حتی تغییر تصمیم اوپک نیز با افزایش فشار به این کشورها مجددا محتمل است.

کاهش قیمت‌ها در بازار جهانی پتروشیمی و بخصوص آسیا

قیمت‌های پایین تر نفت ، کاهش قیمت‌ها در بازار جهانی پتروشیمی و بخصوص آسیا را تشدید کرده است. قیمت‌های نقدی محصولات پتروشیمی در بازارهای آسیا تقریبا به سقوط قیمت نفت واکنش فوری نشان دادند و این واکنش در مشتقات نفتی اولیه مانند نفتا سریعتر بود.

تقریبا ۵۵ درصد اتیلن تولیدی در جهان از نفتا و مایعات سنگین‌تر تولید می‌شود، هر چند خوراک مصرفی برای تولید اتیلن در مناطق مختلف دنیا بسیار متنوع است. تجزیه اتان، سایر میعانات گازی (NGLs) و مایعات گازی (LPG) رایج‌ترین خوراک‌ها هستند.

با تجزیه نفت و سایر مایعات گازی ، دامنه وسیعی از الفین‌ها و آروماتیک‌ها تولید می‌شود که در همه بخش‌های صنعت استفاده می‌شوند و بطور مستقیم تحت تاثیر تغییرات قیمت نفت قرار می‌گیرند.

رشد تقاضای محصولات پتروشیمی پیش بینی می‌شود به حدود ۴% که کمتر از پیش‌بینی‌های قبلی است کاهش یابد. علت آن نیز چشم انداز نزولی اقتصاد جهانی است.

به دنبال سقوط قیمت نفت، اکثر خریداران دست نگه داشته اند. داده‌ها نشان می‌دهند که قیمت محصولات پتروشیمی با یک بازه زمانی تاخیر نسبت به قیمت نفت واکنش نشان می‌دهند. ولی برخی محصولات مانند بنزن بلافاصله تغییر می‌کنند.

شاخص قیمت ICIS که شامل ۱۲محصول اصلی پتروشیمی است در ماه اکتبر ۳٫۸% کاهش نشان می‌دهد و بیانگر کاهش بیشتر قیمت‌ها در ماههای بعدی بر اساس قراردادهای آتی امریکا و اروپا است.

واکنش بازارهای آسیایی به سقوط قیمت نفت نیز بصورت کاهش تقاضا برای محصولات آروماتیکی و کاهش قیمت‌های نفتا بود.

تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان محصولات پتروشیمی نیز تا آخرین موجودی‌ها را مصرف کردند و تا زمانی که ابهامات قیمت، هزینه و تقاضا مشخص شود دست نگه داشته‌اند. خوراک و انرژی معمولا بیش از ۹۰ درصد بهای تمام شده تولیدات خوراک مایع را تشکیل می‌دهد. بدیهی است با توجه به سهم بالای خوراک و انرژی در بهای تولید، قیمت این محصولات نیز تابع قیمت نفت و مشتقات آن خواهد بود.

حتی در آمریکا که اکثر محصولات از طریق تجزیه اتان تولید می‌شود، قیمت محصولات به شدت با قیمت نفت همبستگی دارد. هر چند که اساسا همبستگی قابل توجهی با قیمت گاز هنری هاب دیده نشده است.

علی رغم کاهش قیمت نفت و محصولات پتروشیمی، تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی تولید شده از طریق تجزیه نفتا و مایعات سنگین‌تر از کاهش قیمت‌ها منتفع شده‌اند. در مقابل حاشیه سود محصولات تولیدی از اتان با کاهش مواجه شده است. آمارها نشان می‌دهد بهای تمام شده در دو سال بسیار متفاوت ۲۰۱۳ و ۲۰۰۷ برای صنعت اتیلن ولی یکسان از بابت اینکه میانگین قیمت نفت در سال ۲۰۱۳ نسبت به ۲۰۰۷، حدود ۲۰ دلار بیشتر بود (در سال ۲۰۰۷ میانگین قیمت نفت برنت ۸۱ دلار بوده است).

متناسب با کاهش قیمت نفت و به تبع آن نفتا، بالاخره هزینه‌ها با افزایش ظرفیت تولید اتیلن در جهان از طریق نفتا تقریبا یکنواخت می‌شود. لیکن در سال ۲۰۱۳ بخاطر افزایش تولیدات آمریکا از محل گاز شیل هزینه‌هایی تولید اتیلن تا ظرفیت ۴۵ میلیون تن در سال بسیار پایین بوده است ولی در ظرفیت‌های بالاتر که اتان کافی دیگر برای تولید اتیلن وجود ندارد، هزینه‌ نهایی به یکباره افزایش قابل ملاحظه‌ای می‌یابد.