کمبود ۵ میلیون تنی خوراک
یک کارشناس تولید و بازار محصولات پتروشیمی گفت: معضل اصلی ما این است که در حال حاضر به دلیل کمبود ۵/۱۰ میلیون تنی خوراک مجتمع‌های تولیدی، صنعت پتروشیمی در ایران با حدود ۷۰ درصد ظرفیت خود در حال تولید است.
حمیدرضا حقیقت‌پژوه مدیرعامل شرکت رویان پلیمر آریا در این‌باره گفت: درتعیین مسیر و استراتژی توسعه باید به دو هشدار توجه داشت! نخست آنکه با تمرکز بر روش‌های اتان ریکاوری، ان‌جی‌ال و بکارگیری پالایشگاه‌ها برای تولید نفتا، ضمن تأمین کسری ۵/۱۰ میلیون‌تنی خوراک، ظرفیت تولید محصولات نهایی پتروشیمی به میزان ۵۰ میلیون تن افزایش پیدا خواهد کرد.
وی افزود: مرحله بعد باید زنجیره ارزش صنعت را تکمیل کنیم. در این بخش اولویت با مصرف ۴ میلیون تن گاز پروپان و بوتان موجود است. در ادامه هم باید تصمیم بگیریم که در برخی از محصولات _ نه تنها در منطقه بلکه در جهان _ لیدر شویم. لیدر شدن به ما قدرت قیمت‌گذاری و حتی توسعه بیشتر خواهد داد.
حقیقت‌پژوه درهمین‌باره به ایلنا گفت: با مصرف ۵/۹ میلیون تن گاز اتان به عنوان خوراک، حدود ۵۰ میلیون تن محصولات پتروشیمی تولید می‌شود و افسوس اینکه در بخش محصولات گازی، چهار میلیون تن از ۵/۵ میلیون تنِ تولیدی، پروپان و بوتان است که به صورت خام به فروش می‌رسد.
صنعت پتروشیمی ما در یک دوره باشکوه توانست با مشقت و زحمت بسیار تا تولید محصولات ۱۰۰۰ دلاری پیش برود اما پس از آن دیگر این زنجیره رها شد و نتوانستیم محصولاتی با قیمت و ارزش ۲۰۰۰ دلار به بالا تولید کنیم.
"یکی از دلایل این اتفاق نگاه و سیاست‌گذاری سلیقه‌ای و مقطعی بوده است." حقیقت‌پژوه با ذکر این نکته افزود: به‌عنوان مثال در مورد تولید پروپیلن که مدیران صنعت پتروشیمی کشور اصرار دارند با روش MTP انجام شود، نکته قابل توجه این است که تولید این محصول با سه روش امکان‌پذیر است و هر یک از این روش‌ها مزیت و معایب خاص خود را دارد. بنابراین بهتر است مانند سایر کشورهای موفق در این زمینه، از سبدی از روش‌ها استفاده شود.
وقتی از روش MTP استفاده می‌کنیم، بخشی از متانول تولید شده در فرایند را به‌عنوان محصول نهایی کنار می‌گذاریم که این خودش یک مزیت است. وقتی از روش نفتا کراکر استفاده می‌کنیم، در شرایط کاهش قیمت نفت و به تبع آن کاهش قیمت نفتا، سود قابل توجهی نصیبمان خواهد شد. چرا که قیمت پروپیلن همچنان بالا خواهد بود. در روش PHB هم شرایط به همین ترتیب است؛ یعنی در برخی موارد شاهد کاهش شدید قیمت پروپان هستیم که در آن صورت تولید پروپیلن از پروپان بسیار سودآورتر خواهد بود.
حقیقت‌پژوه با تاکید بر لزوم داشتن نقشه راه مشخص و برایند استراتژیک در صنعت پتروشیمی گفت: آمریکایی‌ها برای حل این مشکل هلدینگ‌های تخصصی قدرتمند پتروشیمی ایجاد کرده‌اند و این هلدینگ‌ها هستند که برای پاسخگویی به سهامداران خود، مجبور به رقابت با سایر تولیدکنندگان و چانه‌زنی با بخش حاکمیتی خود شدند. عربستانی‌ها فاوندهای بزرگ و تخصصی را تشکیل دادند. اروپایی‌ها هم در این زمینه ترجیح دادند تخصص‌محور باشند. به عبارت دیگر اینها مدل توسعه صنعت پتروشیمی در کشورهای موفق دنیا است؛ باید پرسید مدل توسعه صنعت پتروشیمی ۵۰ ساله ما چیست؟!
