سایه سنگین گاز شل آمریکا بر بازارهای پتروشیمی خاورمیانه

پتروتحلیل- شرکت های پتروشیمی خاورمیانه به خاطر مهمان‌نوازی دست‌و‌دل‌بازانه‌شان معروف هستند، اما در مهمانی‌ای که به میزبانی شرکت بزرگ عربستان سعودی در شهر برلین برگزار شد، جو حاکم چندان آرام نبود. به طوری که گفتگو با یکی از میزبانان در خصوص تاثیرات گاز شل به این صورت پیش رفت:

به گزارش «پتروتحلیل»، او اظهار کرد: «ما نگران هستیم که آمریکایی‌ها بتوانند محصولات [پلیمر] خود را ارزان‌تر از ما به چین بفروشند.»

او به افزایش پیش بینی‌شده در میزان واردات پلیمرهایی اشاره ‌کرد که با استفاده از خوراک گاز شل در آمریکا تولید می‌شوند، پلیمرهایی که انتظار می‌رود از اواخر سال 2017 و اوایل سال 2018 به تمام بازارهایی که شرکت‌های خاورمیانه در آن‌ها حضور دارند، وارد شوند.

مدت‌ها است که خاورمیانه در تولید محصولات پتروشیمی از پایین‌ترین قیمت‌های خوراک در دنیا برخوردار است. هرچند دولت عربستان سعودی قیمت اتان را 1/75 دلار در هر میلیون BTU بالا برد، یعنی بیش از دو برابر قیمتِ 75/0دلار در هر میلیون BTU که از اواخر سال 2015 مدت ها پابرجا بود؛ اما باز هم این کشور ارزان‌ترین پلیمر را در جهان می‌فروشد.

با وجود این، گاز شل به شرکت‌های پتروشیمی آمریکایی کمک کرده است اختلاف هزینه را، در مقایسه با اتیلن، به 20 دلار در هر تن و یا حتی پایین‌تر برسانند. این میزبان عربستانی گفت: «این مسئله به این معناست که اگر شرکت‌های آمریکایی بتوانند به خوبی در خصوص مسئله ترابرد محصولات خود عمل کنند، قادر خواهند بود که محصولات خود را با قیمتی ارزان‌تر از ما به چین وارد کنند.»

اگرچه در حال حاضر مقادیر نه‌چندان زیادی از پلیمرهای تولیدی خوراک گاز شل در آمریکا در حال صادرات است، اما انتظار می‌رود این مقدار تا ماه دسامبر سال جاری و یا اوایل سال 2018 رشد کند. انتظار می‌رود تا اواخر سال 2017، بالغ بر 1/7 میلیون تن در سال به ظرفیت تولید پلی اتیلن اضافه شود.

بر اساس اطلاعات ما، آمریکا در سال 2017 دارای تولید مازاد حدوداً 4/11 میلیون تن پلی اتیلن خواهد بود و این مقدار در سال 2018 به 5/94 میلیون تن خواهد رسید. پس از آن در سال 2019 به 7/13 میلیون تن و در سال 2020 به 7/54 میلیون تن خواهد رسید.

انتظار می‌رود این تولید مازاد باعث ایجاد فشار بر تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی در خاورمیانه و اروپا بشود. این مسئله یکی از دغدغه‌های مهم شرکت‌های واقع در این مناطق است؛ شرکت‌هایی که انتظار دارند سودهای خالص‌شان تا سه‌ماهه‌ی چهارم سال جاری رو به زوال برود؛ همچنین آنان را مجبور کرده است دست به ابتکار بزنند و به فکر محصولات جانشین باشند.

بر اساس اعداد و ارقام منتشرشده از سوی «اتحادیه شرکت‌های پتروشیمی و شیمی خلیج»، شرکت‌های پتروشیمی در شورای همکاری خلیج فارس در سال 2016، 700 میلیون دلار را صرف تحقیق و توسعه کردند که نسبت به سال 2015، 40 درصد رشد داشته و از 300 میلیون دلار هزینه در سال 2010 بیش از دو برابر بیشتر است.

این تلاش‌ها توسط شرکت Saudi Basic Industries Cor یا سابیک انجام می‌شود که برای واحد کراکینگ خود، واقع در در ویلتون در شمال‌شرق انگلستان، اتان وارد می‌کند و در کنار آن در پروژه‌های مبتنی بر گاز شل در آمریکا و همین طور در واحد تولیدی زغال‌سنگ-به-اولفین در چین سرمایه‌گذاری می‌کند.

سابیک به همراه شرکت آرامکو، در تولید محصولات تبدیلی نفت-به-اولفین در عربستان سعودی سرمایه‌گذاری کرده است. زمان‌بندی اتمام تمامی این پروژه‌ها تا سال 2025 است.

حوزه صنعت اروپا در تلاش است تا محصولات صنایع پایین‌دستی، پروپیلن، بوتادین بیشتری تولید کند. گازهای C3 و C4 جایگزین‌های سودمندی برای اتیلن هستند؛ گازهایی که در فرایند کراکینگ اتان و در حجم‌های بالا تولید می‌شوند.

برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های پتروشیمی اروپایی برای تولید مقادیر بیشتر C3 و C4 برنامه‌ریزی کرده‌اند.

ازجمله شرکت‌های Borealis و MOL. در پایان ماه سپتامبر، شرکت Borealis وارد مرحله ابتدایی طراحی مهندسی یک واحد هیدروژن‌زدایی پروپان شد؛ این واحد ظرفیت تولید 740 هزار تن در سال دارد و در شهر کالو در کشور بلژیک ساخته خواهد شد.

شرکت Borealis در قالب راهبرد خود برای رقابت با شرکت‌های آمریکایی، به بازیافت پلیمر نیز روی آورده است.

این اقدامات از تلاش‌های شرکت‌هایی از قبیل Ineos و سابیک بریتانیا برای واردات گاز شل اتان به منظور تولید پلیمر در اروپا نیز فراتر می‌رود.