تاثیر قیمت نفت خام بر سوددهی پلی اتیلن تولیدی از خوراک نفتا

پتروتحلیل- دو شکل بالا برای بازارهای آسیایی و جهانی پلی اتیلن بسیار مهم هستند.

به گزارش «پتروتحلیل»، جان ریچاردسون در وبلاگ شخصی خودش در مورد اهمیت این دو شکل نوشت (این گزارش برروی سایت آیسیس نیز منتشر شده است):  خط نارنجی در شکل سمت چپ مقدار کلی هزینه‌های خوراک برای تولید هر تن اتیلن (3.3 برابر هزینه نفتا CFR ژاپن) و خط سفید؛قیمت‌های پلی اتیلن سنگین CFR چین (1.05 تن اتیلن برای تولید یک تن پلی اتیلن سنگین) را نشان می دهد، همچنین خط آبی در شکل سمت راست؛ مقدار کلی هزینه‌های خوراک برای تولید هر تن اتیلن (3.3 برابر هزینه نفتا CFR ژاپن) و خط نارنجی ؛ قیمت‌های پلی اتیلن سنگین به همراه فراورده‌های جنبی نشان می دهد.

همچنین نمودار سمت چپ اسپرد بین هزینه‌های نفتا و پلی اتیلن را نشان می‌دهد. نمودار سمت راست اسپردهای بین هزینه‌های نفتا، قیمت‌های پلی اتیلن و فراورده‌های جنبی زیر را نشان می‌دهد: پروپیلن، بووتادین، بنزن، تولوئن و زایلین‌ها.

در ادامه توضیح خواهم داد که نمودارهای بالا برای بازارهای آسیایی و جهانی پلی اتیلن چه اهمیتی دارند.

به طور خلاصه، بخش زیادی از کار به قیمت‌های نفت در سال آتی بستگی دارد، با وجود احتمال اینکه هنوز قوت بیشتری در روند فعلی آن باقی مانده باشد و همینطور هرچه قیمت‌های نفت خام بالا برود سود حاصله برای معامله‌کنندگان پلی اتیلن تولیدی از خوراک نفتا کاهش خواهد یافت.

قیمت‌های نفت خام در سال 2018:

اتفاق نظر است که در پی محدودیت عرضه و افزایش تقاضا، کف قیمت‌های نفت خام 60 دلار در هر بشکه باشد. همچنین صحبت از نفت خام 70 دلار در هر بشکه یا حتی بالاتر در سال 2018 است.

بحث‌ها در خصوص محدودیت عرضه روی این مسئله متمرکز هستند که موجودی انبارها در سطح جهان تحت تاثیر کاهش سطح تولید اوپک کاهش پیدا کرده است.

اساس وضعیت تقاضای بازار نیز بر این نکته استوار شده که رشد اقتصادی در جهان بهبود یافته است و این بهبود ادامه‌دار خواهد بود. عقیده‌ام این است که این افزایش در مصرف، هرگونه فقدان ایجادشده در سطح تقاضا که ناشی از رسیدن تقاضای نفتی به اوج خود باشد را خنثی می‌کند.

قبول دارم که شرایط حقیقی در سه ماه گذشته تغییر کرده است. این بدین معناست که سقوط سنگینی که من برای قیمت‌های نفت تا ماه سپتامبر پیش بینی کردم اتفاق نیفتاده است. همچنین این مسئله را قبول دارم که این روند صعودی ممکن است همچنان ادامه داشته باشد. نفتِ بشکه‌ای 70 دلار یا بیشتر در سال آینده شدنی است.

آنچه که با آن موافق نیستم، چگونگی تغییر شرایط حقیقی است. نظرم راجع به بازار جهانی نفت از این قرار است:

• توازن مجددی در سطح موجودی انبارها اتفاق نیفتاده است. تنها چیزی که اتفاق افتاده این است که با گذشت زمان، متوسط پنج‌ساله‌ی این مقادیر تغییر کرده. میزان ذخایر انبارهای سازمان همکاری و توسعه اقتصادی بدون تغییر بوده است.
• امسال تنها یک تغییر بزرگ در تقاضا رخ داده است. و آن هم خریدهای سنگین چین برای انبارهای راهبردی خود به میزان روزانه 1 میلیون بشکه در روز است. اما بنا به نظر آژانس بین‌المللی انرژی این مسئله ظرف مدت شش ماه به‌علت فقدان فضای لازم، به پایان می‌رسد.
• من با این قضیه موافق نیستم که اقتصاد واقعی دنیا مشکلی ندارد. افزایشی که اخیراً توسط صندوق بین‌المللی پول در رشد تولید ناخالص داخلی در سراسر جهان در سال 2017 تا 2018 پیش بینی‌شده است بسیار مختصر بوده است و نشان می‌داد مشکل ایجاد شده در رشد، به تاثیر از سال خورگی جمعیت و استفاده از تجهیزات خودکار و ماشین‌آلات است. حالا با افزایش نرخ‌های بهره، مشکلات بزرگ ناشی از بدهی‌های معوقه‌ از سال 2008 باعث ایجاد نگرانی خواهد شد. میزان رشد در غرب ممکن است در سال آینده افراد بسیاری را ناامید کند.
• وضع اقتصاد چین همچنان نامعلوم است. دو سناریوی احتمالی برای آن وجود دارد: حالا که شی جین‌پینگ، به دنبال برگزاری نوزدهمین کنگره‌ی ملی حزب کومونیست، توانسته جایگاه سیاسی خود را تثبیت کند، اصلاحات اقتصادی را در سال 2018 تسریع می‌بخشد. این مسئله باعث وارد آوردن فشار کاهنده به رشد تولید ناخالص داخلی چین خواهد شد. میزان کمتر از حد انتظار رشد تولید ناخالص داخلی چین در اغلب مواقع موجب کاهش قیمت‌های نفت می‌شود.
• یکی از عوامل اصلی افزایش قیمت‌های نفت خام این بوده که میزان خرید صندوق‌های پوشش ریسک رکوددار شده است و میزان خریدهای فعلی حتی از اعداد و ارقام مروبط به ماه فوریه سال 2017 نیز بیشتر است.
• میزان سرمایه‌گذاری از سوی افراد کاردان و باتجربه ممکن است در سه‌ماهه‌ی نخست سال 2018 کاهش یابد. چرا؟ چون (الف) صندوق‌های پوشش ریسک به بالاترین میزان خرید رسیده‌اند یعنی درواقع دیگر نمی‌توانند بیشتر خرید داشته باشند، (ب) ظاهراً خریدهای چین در حال کاهش است و (پ) تولید گاز شل آمریکا نیز در حال افزایش است. این مسئله در میزان صادرات نفت و سایر محصولات آمریکا قابل مشاهده است. آن‌ها در حال حاضر به طور متوسط روزی 7 میلیون بشکه تولید می‌کنند اما دو سال پیش روزی 4/5 میلیون بشکه تولید می‌کردند و سال گذشته نیز میزان تولیدشان روزی 5 میلیون بشکه بود.

با این حال، همانطور که گفتم، این روند افزایشی ممکن است همچنان رشد یابد. سیاست فعلی اوپک برای کاهش تولیدات که در تلاش برای بهبود قیمت‌ها اتخاذ شده بود، ظاهراً از ماه مارس سال آینده به پایان سال 2018 تمدید خواهد شد. مسئله تمدید کاهش تولیدات تاثیر تعیین‌کننده‌ای در به قدرت رسیدن ولیعهد بانفوذ عربستانی، محمد بن سلمان داشت.

به نظر می‌رسد با نشر اخبار مربوط به اقدامات عربستان در مبارزه با فساد که توسط محمد بن سلمان اجرا شده، قدرت سیاسی این فرد در حال افزایش است و هرگاه که در خاورمیانه ناآرامی سیاسی ایجاد شود قیمت نفت نیز افزایش پیدا می‌کند. اقدامات عربستان در مبارزه با فساد نیز دقیقاً همین تاثیر را دارد.

پیامدهای ایجادشده برای پلی اتیلن

نمودارهای ابتدایی این تحلیل، اسپرد بین قیمت‌های پلی اتیلن سنگین گرید تزریقی CFR چین و پروپیلن، بوتادین، بَنزَن و زایلین‌ها را نشان می‌دهد (برای اطلاعات بیشتر درخصوص روش کار، یادداشت من در انتهای متن را بخوانید).

آنچه بدان نپرداختم براوردهای ما از هزینه‌های تولید و درامدی است که یک واحد کراکینگ آسیایی از فروش اتیلن و فراورده‌های جنبی سوختی خود به دست می‌آورد.

اما آنچه نمودار سمت چپ به وضوح نشان می‌دهد این است که از سال 2000، و احتمالاً قبل‌تر از آن، تولید و فروش گریدهای اصلی پلی اتیلن درواقع راهی برای تقویت جایگاه اتیلن بوده است تا بتوان فروش و ترابری اتیلن را مقتصدانه انجام داد. گرید تزریقی پلی اتیلن سنگین یکی از گریدهای اصلی است.

نمودار سمت راست نیز نشان می‌دهد این کسب‌وکار تنها زمانی نتیجه دارد که درآمد حاصله از محصولات جنبی را نیز در نظر بگیرید.

مورد مشترک هر دو نمودار این است که سال‌های 2003 تا 2008 و 2009 تا 2014 برای این صنعت بسیار بد بوده است. قیمت‌های بسیار بالای نفت خام به افزایش بسیار زیاد هزینه‌های خوراک نفتا منجر شده است. مارجین‌ها کاهش یافتند چراکه امکان منتقل کردن هزینه‌های اضافه شده به مصرف‌کنندگان نبوده است.

مورد دیگری که نمودارها بدان اشاره می‌کنند آن است که از زمان کاهش قیمت‌های نفت و نفتا از سال 2014، قیمت‌های پلی اتیلن و فراورده‌های جنبی به خوبی وضعیت خود را حفظ کرده‌اند. این مسئله به طرز چشگیری موجب تقویت سودآوری شده است.

بنابراین واضح است که اگر قیمت‌های نفت در منطقه در نرخ بشکه‌ای 60 دلار باقی بمانند و یا افزایش پیدا کنند، مارجین‌ها در سال 2018 کاهش خواهند یافت. فشار بیشتری از جانب تمام واحدهای جدید تولید پلی اتیلن آمریکایی به سوددهی وارد خواهد شد.

اگر قرار باشد دوباره قیمت‌ نفت خام سقوط کند چه؟ این مسئله ممکن است همان وضعیتی را مطرح کند که درباره‌ی اقتصاد جهانی در زمان اضافه شدن ظرفیت‌های جدید عرضه پلی اتیلن آمریکایی به بازار نیز مطرح می‌شود. ممکن است جنبه‌ی مثبت احتمالی برای سوددهی پلی اتیلن تولیدی از خوراک نفتا را محدود سازد.

یادداشت توضیحی در خصوص روش کار:واحدهای کراکینگ نفتا برای تولید هر تن اتیلن حدوداً به 3/3 تن نفتا و حدوداً یک تن اتیلن برای تولید یک تن پلی اتیلن نیاز دارند. از 3/3 تن نفتا حدوداً 0/52 تن پروپیلن، 0/33 تن اولفین‌های کلاس c4، 0.75 تن آروماتیک و همچنین مقداری فراورده‌ی جنبی سوختی حاصل می‌شود.