آشفتگی اقتصادی ترکیه چقدر نگران‌کننده است؟

پتروتحلیل-اکونومیست در مطلبی به طوفان اقتصادی که در ترکیه رخ داده، می‌پردازد و می‎نویسد: در گذشته تصور جهان بر این بود که ترکیه دموکرات و سکولار در نهایت به اتحادیه اروپا و کشورهای لیبرال ثروتمند خواهد پیوست. این کشور همچنین محبوبِ سرمایه‌گذاران در بازارهای نوظهور بود. حالا اما دیگر آن روزها به پایان رسیده است. به لحاظ سیاسی ترکیه به دلیل افزایش تنش‌ها با ناتو و همچنین به دنبال سیاست‌های مستبدانه رجب‌طیب‌اردوغان، سال‌هاست که از غرب دور شده است.

یکی از دلایل بحران ارزی در بازارهای نوظهور، سیاست‌های انقباضی آمریکا از جمله افزایش نرخ بهره از سوی فدرال‌رزرو است که تقویت دلار را به دنبال داشته است.

همچنین به‌کارگیری مدل‌های منسوخ‌شده در سیاست‌های اقتصادی به بحران اخیر دامن زده؛ به‌گونه‌ای که بدهی‌های خارجی ترکیه از سال ۲۰۰۹ تاکنون دو برابر شده است. این در حالی است که اردوغان معتقد است، نرخ بهره، موجب تورم می‌شود و به همین دلیل با دخالت در سیاست‌های بانک مرکزی اجازه نمی‌دهد، اقتصاد ترکیه درمان شود.

در حال حاضر، ترکیه با بحران ارزی مواجه است که بخشی از آن به دلیل تحریم‌های آمریکاست. دونالد ترامپ با افزایش تعرفه‌ها برای فلزات وارداتی از ترکیه، امیدوار است، کشیش آمریکایی را نجات دهد. در ماه جاری میلادی، لیر یک‌پنجم از ارزش خود را از دست داد. به دنبال آن تورم و بدهی‌های خارجی هم افزایش یافت. اردوغان، آمریکا و دشمنان ترکیه را مقصر مشکلات اقتصادی اخیر در ترکیه می‌داند و در واکنش، بر برخی کالاهای وارداتی از ایالات متحده نظیر خودرو، نوشیدنی‌ها و لوازم آرایشی تعرفه وضع کرده است.

نویسنده خطر احتمالی را از سه منظر بررسی می‌کند. اولین خطر برای بازارهای نوظهور است. سرمایه‌گذاران که بیماری بحران ارزی ترکیه را مسری می‌دانند، ممکن است به‌زودی از سایر بازارهای نوظهور خارج شوند. دوم، رکود اقتصادی است که ترکیه را تهدید می‌کند و سومین خطر مربوط به غرب است. در حال حاضر پیمان‌های غرب با ترکیه بیش از پیش شکننده است.

در حال حاضر، سقوط لیر، دیگر بازارهای نوظهور را هم لرزانده است. همه آنها تقریبا یکی از ویژگی‌های ترکیه امروز را دارند؛ کسری حساب تجاری، بدهی خارجی سنگین یا تورم بالا. راند آفریقای جنوبی و پزوی آرژانتین سقوط کرده و ارزش روپیه هند در هفته‌ای که گذشت به پایین‌ترین نرخ خود رسید.

یکی از دلایل بحران ارزی در بازارهای نوظهور، سیاست‌های انقباضی آمریکا از جمله افزایش نرخ بهره از سوی فدرال‌رزرو است که تقویت دلار را به دنبال داشته است. سرمایه‌گذاران که برای خرید دلار ترغیب شده‌اند، بسیاری از سرمایه‌های خود را از این بازارها خارج کرده‌اند.

اکونومیست مدعی است که با ادامه این روند، در کوتاه‎مدت مردم ترکیه فقیرتر می‌شوند؛ در بلندمدت اما آسیب‌های زیادی متوجه ایالات متحده و غرب هم خواهد بود.

افزایش نرخ بهره برای تثبیت ارز ملی، دریافت وام از نهادهایی چون صندوق بین‌المللی پول و در پیش گرفتن سیاست‌هایی برای جذب سرمایه‌گذار از جمله راهکارهای ساده‌ای است که به عقیده نویسنده برای مهار این بحران می‌توان به کار برد. با این حال ترکیه تاکنون اقدامات لازم و کافی را برای مقابله با بحران اقتصادی انجام نداده است.

از یک‌سو، رسانه‌های ترکیه جرات انتقاد از اشتباهات رهبرشان را ندارند و از سوی دیگر، متحدان غربی هم نگرانند اگر به اردوغان برای تغییر مسیر کمک کنند، با سیل پناهندگان سوری به سوی اروپا مواجه شوند.

در پایان نویسنده به تهدیدهای تجاری که هر دو طرف برای تحریک احساسات میهن‌پرستانه مردمشان از آن بهره می‌برند، اشاره می‌کند. هیچ‌یک از طرفین حاضر به عقب‌نشینی نیستند که مبادا از نگاه مردمانشان ضعیف به نظر برسند.

مطالعه بیشتر:

 پیش‌بینی اکونومیست از آینده اقتصاد ترکیه

اکونومیست مدعی است که با ادامه این روند، در کوتاه‎مدت مردم ترکیه فقیرتر می‌شوند؛ در بلندمدت اما آسیب‌های زیادی متوجه ایالات متحده و غرب هم خواهد بود. ترکیه متحد مهمی در منطقه برای آمریکا محسوب می‌شود و در صورت ادامه تنش‌ها با غرب به روسیه و چین نزدیک‌تر خواهد شد. اما اگر اردوغان و ترامپ راه‌حلی منطقی برای حل مشکلاتشان بیابند، دریافت وام از سوی صندوق‌ بین‌المللی پول نیز و در نتیجه پایان دادن به این بحران ساده‌تر خواهد بود.

به باور نویسنده، نجات کشوری که رهبرش نمی‌داند چرا دچار مشکل شده، بسیار سخت است. اما ترکیه کشوری مهم است و نباید به حال خود رها شودو  رهبران غرب و اروپا باید قبل از شروع طوفان فکر چاره باشند.