آیا پتروشیمی ها در معرض خطرات پرونده بازرگانی پتروشیمی قرار دارند؟/ نگاه تحلیل گران صنعت پتروشیمی به جنگ تجاری آمریکا و چین دوخته شده است

پتروتحلیل- در ماههای اخیر موضوع پرونده اختلاس بازرگانی پتروشیمی، اظهار نظرات متفاوت در این باره و تشدید تحریم ها علیه ایران و مشکلات نقل و انتقالات پول حاصل از صادرات شرکتهای پتروشیمی که بعضا رقم های بزرگی نیز است، سبب شد تا این سوال مطرح شود که آیا شرکت های پتروشیمی در معرض اتفاقات پرونده بازرگانی پتروشیمی قرار دارند یا نه؟ 

حسین پیررسول زاده، مدیرفروش صادراتی شرکت تجارت صنعت خلیج فارس در گفت و گو با خبرنگار «پتروتحلیل» و در پاسخ به این سوال می گوید: با ایجاد سامانه نیما، بانک ها و صرافی های مورد تایید آنها معرفی می شوند و یک رکورد قانونی در این حوزه ایجاد شده است، پیش تر پیمان های ارزی وجود داشت و تنها بانک ها قادر به ارایه این پیمان های ارزی بودند.

بازرگانی پتروشیمی در حال حاضر نمی تواند ثابت کند چه مقدار پول به صراف برای واردات مواد اولیه و یا کالا داده است و آیا این موارد ثبت شده است یا نه؟ و حتی چه مقدار کالا با چه ارزی وارد کشور شده است. این موارد به صورت نامه نگاری مطرح شده ، اما در حال حاضر ثبت سفارش ها شرکت های پتروشیمی و پروفرمای فروشنده در این سامانه ثبت می شود و به این ترتیب میزان دلار اختصاص یافته به شرکت ها کاملا مشخص است و وزارت صنایع ثبت سفارش ها را تایید می کند. واقعیت این است که پیش از ایجاد سامانه نیما این ریسک برای همه شرکت های پتروشیمی در خصوص ورود ارز حاصل از صادراتشان به کشور و خرید مواد اولیه وارداتی وجود داشت، اما در حال حاضر این موضوع رفع شده است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا تحریم ها، فروش محصولات پتروشیمی هلدینگ خلیج فارس در سال 97 را کاهش داده است، گفت: در مجموع در حوزه پلیمر بهتر از سال قبل عمل کردیم، در حوزه محصولات صادراتی اندکی کاهش صادرات داشتیم به دلیل اینکه فروش محصولات در بازار داخل برای ما اولویت داشت و افزایش فروش داخلی محصولات پتروشیمی با توجه به کنترل سامانه نیما و کاهش واردات در حوزه برخی از محصولات مانند پلی اتیلن های ترفتالات وTDI سبب شد تا تقاضا در بورس کالا افزایش یافت؛ چرا که دیگر ارزی به واردکنندگان این کالاها تعلق نگرفت و به این ترتیب ارز از کشور خارج نشد و خریداران نیز به سمت خرید محصولات داخلی سوق داده شدند.

به این ترتیب هلدینگ خلیج فارس در حوزه فروش جامدات سال خوبی را پشت سر گذاشت، در حوزه مایعات تلاطماتی به دلیل حمل و نقل محصولات با کشتی و در حوزه لجستیک داشتیم، اما در حال حاضر وضعیت ثابت شده است، پتروشیمی نوری با ظرفیت دو برابر در حال فعالیت است و صادرات آن در حال انجام است.

وی همچنین در پاسخ به این سوال که چرا پتروشیمی تندگویان همچنان جوابگوی نیاز بازار نیست، گفت: در حال حاضر پتروشیمی تندگویان بیش از هر زمانی محصولات خود را به فروش می رساند؛ چرا که واردات در این حوزه انجام نمی شود، اما ممکن است پتروشیمی تندگویان نتواند در مقاطعی صد در صد جوابگوی نیاز بازار باشد، در مقاطع زمانی ممکن است تولید در این شرکت بیشتر از مصرف باشد؛ چرا که تقاضای محصولات پتروشیمی تندگویان به صورت فصلی تغییر می کند و احتمال دارد در زمان های پرتقاضا، تندگویان نتواند نیاز بازار را پاسخ بدهد، اما ما قادر نیستم براساس فصل پرتقاضا، تولید را افزایش دهیم.

چرا که تجارت صنعت هلدینگ خلیج فارس اقدام به واردات برخی از محصولات مانند پلی اتیلن های ترفتالات بطری در زمان پرتقاضا نمی کند؟

مدیرفروش صادراتی شرکت تجارت صنعت خلیج فارس در پاسخ به این سوال تاکید کرد: ما وارد بحث واردات به این شکل نشده ایم اما در خط مش شرکت هم این موضوع نفی نشده است و امکانش وجود دارد، اما تا امروز شرکت تجارت صنعت وارد این موضوع نشده است؛ چرا که نخواسته ایم با شرکت هایی که به صورت تخصصی در این حوزه فعالیت می کنند، رقابت کنیم.

به نظر می رسد حجم صادرات سال 97 هلدینگ خلیج فارس با سال 96 که 5 میلیون تن بوده، برابری می کند، این موضوع صحت دارد؟

از نظر مقدار صادرات تغییر زیادی بین سال 96 و 97 وجود ندارد، اما از نظر ارزشی باید بگویم تابع قیمت های جهانی هستیم، مثلا با کاهش ارزش نفت، ارزش صادرات LPG و ... محصولات که وابسته به نفت هستند یک به یک کاهش قیمت خواهند داشت و محصولاتی مانند پلی اتیلن ها و ... که ارتباط صددرصدی با قیمت نفت و گاز ندارند با فاصله بیشتر دچار کاهش ارزش می شوند، اما بالاخره کاهش قیمت نفت با چند لایه بر محصولات پتروشیمی تاثیر می گذارد. شرکت های پتروشیمی هم با نرخ های جهانی محصولات خود را صادر می کنند، از این رو نمی توان گفت افزایش یا کاهش صادرات به عملکرد ما بستگی دارد، چون بخشی از کاهش و افزایش قیمت ها مربوط به بازار جهانی است.

نگرانی در خصوص تجارت ایران با چین و ترکیه به دلیل نقل و انتقالات پولی وجود دارد؟

فکر نمی کنم؛ چون تقاضایی که ما در این بازارها می بینیم این موضوع را تایید نمی کند، بازار چین و ترکیه در حال حاضر برای صادرات محصولات پتروشیمی ایرانی بسیار خوب است و ما شاهد کاهش تقاضا در این بازارها برای محصولات پتروشیمی ایرانی نبوده ایم. از سوی دیگر در حوزه پلی اتیلن ها در بهترین شرایط قرار داریم؛ در حال حاضر رقابت برای تندرهای ما افزایش یافته به طوری که چند سال قبل 5 تا شرکت در این رقابت ها شرکت می کردند، اما در حال حاضر به بیشتر از 20 شرکت رسیده ایم. از سوی دیگر شرکت های پتروشیمی ایرانی اکثرا در شرایط تحریم فعالیت داشته اند و حتی پس از برجام نیز روش های فروش ما تغییری نداشته است. 

نظرتون درباره تاکید بر یکپارچه سازی پتروشیمی های ایرانی چیست؟ مثلا قرار بود پتروشیمی امیرکبیر زیرمجموعه هلدینگ خلیج فارس باشد؟

نظر خاصی ندارم، اما از لحاظ بازرگانی فکر نمی کنم تاثیر خاصی داشته باشد، تجربه ها نشان می دهد که یکپارچه سازی بازرگانی شرکت های پتروشیمی تا تشدد آنها نمی تواند تغییری در بازرگانی ایجاد کند؛ چرا که در حال حاضر فضای بازار خارجی شرکت های پتروشیمی جایگاه ویژه ای دارد و شرکت هایی که بازرگانی مستقلی دارند مانند شازند، تبریز، امیرکبیر و مارون در حال فروش محصولات خود هستند و مشکلی وجود ندارد. البته یکپارچه سازی شرکت های پتروشیمی در حوزه های دیگر مانند مالکیتی، مدیریتی، کنترل صنعت و رگولاتوری  باید به دلیل اهمیت آن بررسی شود. 

آیا رقابت های منفی شرکت های پتروشیمی با همدیگر به دلیل عدم یکپارچه بودن آنها نیست؟

ما هیچ وقت در این خصوص مشکلی با شرکت های دیگر نداشته ایم، و هیچ وقت پیش نیامده که ما یا شرکت های دیگر در این زمینه متضرر شویم، مثلا در حال حاضر چند تا شرکت پی وی سی ساز ایرانی وجود دارد که صادرات آنها به هندوستان ارسال می شود، اما به خوبی این بازار توسط پی وی سی سازهای ایرانی مدیریت می شود و ما جز معدود شرکت هایی هستیم که در هندوستان دچار آنتی دامپینگ نشدیم، اما شرکت های بزرگتری از ما در بازار هندوستان دچار آنتی دامپینگ شدند. 

پیش بینی شما از بازار پلی اتیلن در ماههای آینده چیست؟

بازار  احتمالا روندی خوبی خواهد داشت و تنها ریسک بازار پلی اتیلن ها، جنگ تجاری آمریکا و چین است که اگر توافقاتی حاصل شود یا تغییراتی در شرایط ایجاد شود، بازار پلیمر و پلی اتیلن در دنیا متاثر خواهد شد؛ چرا که آمریکا تولیدکننده ای بزرگ و چین مصرف کننده بزرگی در این عرصه است و بنابراین توافقات و تشدید جنگ تجاری بین این دو کشور، می تواند بر بازار پلیمرها تاثیر بگذارد و تحلیل گران به شدت در حال دنبال کردن آن برای تحلیل بازار پلیمر هستند.