حاشیه سودهای اندک تولیدات قیر ایران را تحت فشار قرار داد

پتروتحلیل- رامین کریمی:به دنبال دوبرابر شدن هزینه‌های تولید و تداوم ضعف تقاضا از بازارهای اصلی، تولیدات قیر ایران از ماه مارس تا اوت 22 درصد افت کرد.

فروش خوراک ته‌ماند خلاء ایران از 22 مارس تا 22 اوت 2021 در مقایسه با سال گذشته، با افت 22 درصدی از 2.962 میلیون تن به 2.314 میلیون تن کاهش یافت. در نتیجه، تولیدات قیر نیز در زمان مشابه حداقل در حدود 22 درصد افت کرد.

در این میان، فروشندگان قیر شاهد تقاضای ضعیف در هر دو بازار داخلی و منطقه‌ای بوده‌اند. تولیدکنندگان همچنین به دلیل افزایش قیمت‌های خوراک ته‌ماند خلاء شاهد تحت فشار قرار گرفتن حاشیه سودها بوده‌اند. این امر در کنار بازار قوی‌تر نفت کوره گوگرد بالا، منتج به افزایش تولیدات نفت کوره و کاهش حجم‌های صادراتی شده است.

چندین تاجر داخلی گفتند: «از آنجایی که قیر هیچ حاشیه سودی ندارد، فعالیت‌های تجاری حول آن را کاهش داده و به سراغ دیگر محصولات رفته‌ایم.»

چندین تولیدکننده گفتند: «در طی چند ماه گذشته ضرر کرده‌ایم و مجبور شدیم تا برای پرداخت بدهی‌هایمان، محموله‌های خوراک ته‌ماند خلائی که پیش از این خریداری کرده بودیم را بفروشیم.»

در نتیجه، در طی چند ماه گذشته، تعداد شرکت‌هایی که در داخل ایران قیر تجارت کرده یا می‌فروشند، کاهش یافته است. 

شاهد فاصله‌ای از انتظارات قیمتی میان خریداران و فروشندگان بودیم، زیرا افزایش قیمت‌ها براساس افزایش هزینه‌های تولید، مورد قبول خریداران در بازارهای اصلی قرار نگرفت. این امر در ادامه به واسطه تاثیرات کووید-19 تشدید شد، و باعث به وجود آمدن مسائلی در صندوق‌های حمایتی دولتی و کاهش فعالیت‌ها در ماه‌های اخیر شد. 

یکی از معامله‌کنندگان صنعت گفت: «ما خوراک ته‌ماند خلاء را با قیمت 70.274 ریال در هر کیلوگرم (285 دلار در هر تن) خریداری کرده و قیر را به قیمت 315 دلار در هر تن (اف‌او‌بی) تولید کرده، که با در نظر گرفتن هزینه‌های نگهداری و ارزش افزوده، سودی از فروش محصول نداشته‌ایم.» دولت در طی دو سال گذشته به بسیاری از صادرکنندگان تخفیف مالیاتی نداد، و از مارس 2021 به بعد مالیات صادرات قیر را نیز اعمال کرد.

قیمت‌های قیر در 24 سپتامبر توسط آرگاس در میزان 284 دلار در هر تن (اف‌او‌بی) ارزیابی شد، درحالی‌که قیمت محموله‌های بشکه‌ای در میزان 345 تا 360 دلار در هر تن (اف‌او‌بی) قرار گرفت. قیمت‌ّهای نفت کوره گوگرد بالای 380 در میزان منفی 36 تا 38 دلار در هر تن (اف‌او‌بی غرب آسیا) قرار گرفت. قیمت نفت کوره گوگرد بالا 180 در میزان منفی 27 تا 29 دلار در هر تن و قیمت‌های فلکسی‌تانک‌ها در برابر قیمت‌های غرب آسیا در میزان منفی 20 دلار در هر تن (اف‌او‌بی) قرار گرفتند. در طی چند ماه گذشته قیمت قیر ایران بر پایه نفت کوره 380 در میزان منفی 120 تا 150 دلار در هر تن قرار داشته است. 

عرضه خوراک ته‌ماند خلاء از 22 مارس تا 22 اوت سال جاری با افت 21 درصدی از 3.24 میلیون تن به 2.56 میلیون تن کاهش یافته است. پالایشگاه‌های ایرانی نیز با وجود ضعف تقاضای قیر، تولیدات نفت کوره را به دلیل تقاضای مناسب آن افزایش دادند. 

از سوی دیگر، صادرات قیر ایران در اوت در مقایسه با یک ماه قبل 32 درصد کاهش یافت و در مقایسه با سال گذشته همزمان با تقاضای اندک از سوی بازارهای آسیا 48 درصد افت کرد. صادرات در اوت از 326000 تن در ژوئیه به 221730 تن کاهش یافت. براساس داده‌های بورس کالای ایران، در این بین، صادرات ایران در اوت 2020 در میزان 431000 تن قرار داشت.