دورنمای کلی سه ماهه اول بازارهای پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن ترکیه: در جستجوی تعادلی میان تقاضای دست‌نیافتنی و عرضه کاهش یافته در شرایطی ناپایدار

پتروتحلیل-قیمت‌های پلی‌اولفین ترکیه سال 2022 را در جوی ثابت تا صعودی به پایان رساندند. پایان فعالیت‌های انبارزدایی از طرف فروشندگان جهانی و اخبار نسبتاً خوش‌بینانه از سوی بازارهای وارداتی چین جو میان‌مدت را تقویت کرده است.

بگفته معامله‌کنندگان، افزایش هزینه‌های تولید و کاهش برتری قیمتی نسبت به دیگر بازارها می‌تواند مسیر را برای تلاش‌های صعودی فروشندگان پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن در سه ماهه اول هموار کند. پیش‌بینی می‌شود تلاش تولیدکنندگان برای خنثی کردن تاثیر تقاضای دست‌نیافتنی در میان‌مدت تداوم داشته باشد. این امر عمدتاً به این خاطر است که به نظر می‌رسد در ماه‌های ابتدایی سال جدید بازارهای پایین‌دستی منطقه شاهد هیچ بهبود قابل توجهی نخواهند بود.

نگاهی مختصر بر بازارهای پلی‌اولفین در 2022: آسیب به پلی‌پروپیلن همزمان با کاهش مصرف؛ عملکرد بهتر پلی‌اتیلن

پیش از روند نزولی در آوریل تا مه، بازارهای پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن در سه ماهه اول سیری صعودی داشتند

قیمت‌های وارداتی پلی‌اولفین در سه ماه اول سال جاری سیری صعودی داشتند. ترکیبی از بیشترین نرخ‌های باربری و رشد قیمت‌های نفت ناشی از جنگ روسیه و اوکراین - که قیمت‌ها را تا بالای 120 دلار در هر بشکه افزایش داد - عرضه‌کنندگان را بر آن داشت تا افزایش تدریجی را بر قیمت‌های پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن اعمال کنند.

با این وجود، هر دو بازار پیش از افت سرعت روند خود در پاسخ به شرایط تیره و تار اقتصادی در سراسر بازار، در اوایل آوریل به ثبات رسیدند. همزمان با علائم اقتصاد جهانی هزینه‌های کشتیرانی روند افت خود از بیشترین میزان‌های‌شان را آغاز کرده، در حالی که قیمت‌های نفت نیز در اوایل نیمه دوم 2022 از پیشروی‌های خود عقب‌نشینی کردند. این عوامل قیمت‌های رزین را کاهش دادند یا عمر هر روندی بهبودی را کوتاه کردند.

عدم ثبات تقاضا از اوج‌گیری پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن در طول سال 2022 جلوگیری کرد

در طول روند کاهشی بازار پیش از به کف رسیدن قیمت‌ها در ماه اوت، پلی‌پروپیلن با افت شدیدتری نسبت به پلی‌اتیلن مواجه شد. این امر به دلیل مجموعه‌ای از عوامل بود.

در واقع، مصرف‌کنندگان به نسبت کالاها به سمت خدمات گرایش پیدا کرده، و همین امر تقریباً تمام بازارهای مشتقات را بر هم ریخت. تغییر رفتار مصرف‌کننده همزمان با تورم بیش از حد، شدیدترین تاثیرات خود را بر بازارهای پلی‌پروپیلن گذاشتند. تقاضا از سوی بازارهای صادراتی همزمان با نگرانی‌ها از تورم در سه ماهه‌های آخر 2022 به تدریج کاهش یافت، در حالی که افت تقاضای صادراتی برای مصارف پلی‌پروپیلن شامل فرش، پوشاک و کیسه‌های بزرگ، نرخ تولید و مصرف رزین را کاهشی نگاه داشت. افت صنایع اتومبیل و بسته‌بندی همزمان با فراوانی عرضه از سوی عرضه‌کنندگان عربستان سعودی، علیرغم پیشنهادات قیمتی کمتر از سوی تولیدکنندگان کره جنوبی، همبسپار دسته‌ای پلی‌پروپیلن تزریقی را تحت فشار قرار داد. با این وجود، تقاضای پلی‌اتیلن تا حدی از سوی بسته‌بندی غذا رشد کرد؛ این اتفاق تا زمانی به واسطه فیلم جمع شونده نیز رخ داد البته پس از کاهش تقاضای فرش تاثیر آن نیز افت کرد.

در حالی که پلی‌پروپیلن با وجود عقب‌نشینی‌های شدیدتر خود زودتر از پلی‌اتیلن به کف قیمتی رسید، پلی‌اتیلن نیز در ماه سپتامبر همین روند را پیش رو گرفت و پیش از بهبودی کوتاه‌مدت در ماه اکتبر، به ثبات رسید.

در واقع، با توجه به شرایط بی‌ثبات تقاضا در طول هر روند بهبودی برای هر دو محصول، اوج‌گیری قیمت‌ها به صورت کنترل شده بود، و همزمان قیمت‌ها در محدوده باریکی شناور بودند.

بر اساس داده‌های میانگین هفتگی کموربیس، در بازار هموپلیمر پلی‌پروپیلن، رافیا مبدأ سعودی پس از به کف رسیدن قیمت‌ها در اواخر تابستان، در بازه 995 تا 1015 دلار در هر تن (سی‌آی‌اف ترکیه) شناور بود، و قیمت‌های فیبر در بازه 1030 تا 1040 دلار در هر تن قرار گرفتند. همچنین قیمت‌های پلی‌اتیلن سبک مبدأ غرب آسیایی در بازه 1110 تا 1185 دلار در هر تن ایستادند، در حالی که قیمت‌های پلی‌اتیلن سبک خطی و فیلم پلی‌اتیلن سنگین از آوریل تا دسامبر در بازه 1045 تا 1085 دلار در هر تن نوسان کردند.

هجوم محموله‌های روسی موجب نوسانات بیشتری در بازار پلی‌پروپیلن در مقایسه با پلی‌اتیلن شد

دلیل دیگری پشت افت شدیدتر پلی‌پروپیلن در مقایسه با پلی‌اتیلن، فشار ناشی از هجوم محموله‌های روسی بود. کمبود تقاضا از اروپا به دلیل تحریم‌ها بر محموله‌های روسی منتج به آن شد تا فروشندگان بر ترکیه به عنوان مقصدی مطلوب متمرکز شوند، که همین امر منجر به فراوانی عرضه شد. اگرچه، فشار بر پلی‌اتیلن کمتر از پلی‌پروپیلن بود، زیرا حجم محموله‌های روسی در کنار محموله‌های غرب آسیایی منجر به وفور عرضه این کالا نشد.

بر اساس داده‌های آماری کموربیس، روسیه از ماه ژانویه تا اکتبر با میزان 200 هزار تن، دومین عرضه‌کننده اصلی هموپلیمر پلی‌پروپیلن به ترکیه پس از عربستان سعودی (در حدود 725 هزار تن) بوده است. اگرچه، مجموع واردات پلی‌اتیلن سبک و پلی‌اتیلن سبک خطی از روسیه در سال جاری به ترتیب به حدود 5 هزار تن و 12 هزار تن رسید، در حالی که این کشور با 75 هزار تن در رتبه چهارم عرضه‌کنندگان اصلی پلی‌اتیلن سنگین قرار گرفت.

عرضه‌کنندگان پلی‌اولفین ایرانی در سال 2022 تا حدودی از ارائه قیمت‌های رقابتی به ترکیه فاصله داشتند. کمبود پیشنهادات پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن ایرانی تا بخشی ناشی از قوانین جدیدی بود که به صادرات این محصول از این کشور آسیب زد. همزمان با غیاب ایران در ترکیه، رقابت میان تولیدکنندگان پلی‌پروپیلن روسیه و عربستان سعودی در میان اوج‌گیری ظرفیت‌های جهانی شدت گرفت. با این وجود، کمبود حجم‌های ایرانی، افت قیمت گریدهای خاص پلی‌اتیلن در زمان‌های کاهشی در طول سال گذشته را محدود کرد.

همچنین در ادامه سال، گریدهای فیلم پلی‌اتیلن سنگین و قالب بادی به دلیل محدودیت محموله از ایران مورد حمایت قرار گرفتند. فیلم پلی‌اتیلن سنگین وارداتی از اوت همزمان با محدودیت دسترسی‌پذیری، به بهای اسمی فیلم پلی‌اتیلن سبک خطی کلاس c4 به فروش رسید.

تعطیلی‌های طولانی‌مدت پتکیم در تحریک قیمت‌های پلی‌اولفین موفق نبود

تولیدکننده داخلی ترکیه، واحد کراکر اتیلن خود را از سپتامبر تا اکتبر تعطیل کرد. همچنین این شرکت، واحدهای پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن خود را در همان زمان بیش از یک ماه تعطیل کرد. اگرچه، این اقدام برخلاف سال‌های گذشته (که منجر به اوج‌گیری سریع قیمت‌های می‌شد) تاثیر ویژه‌ای بر بازارهای پلی‌اولفین نداشت. دلیل آن تقاضای بی‌رمق بازار بود.

چشم‌انداز سه ماهه اول 2023: کاهش عرضه بازار را مورد حمایت قرار می‌دهد

در صورتی که تقاضا تداوم داشته باشد، پلی‌اتیلن قیمت‌های پلی‌پروپیلن را در روند صعودی دنبال خواهد کرد

در طی شش ماه روند نزولی، افت نرخ‌های بهره‌برداری و تعطیلی واحدها در اروپا، آسیا و غرب آسیا عمدتاً تحت‌الشعاع نگرانی‌های تقاضا قرار گرفتند. با توجه به عدم اطمینان تولیدکنندگان از تقاضای جهانی رزین به دلیل اقتصادهای گرفتار و نرخ‌های کمتر از انتظار تولید ناخالص داخلی برای بازارهای نوظهور، احتمال می‌رود نرخ بهره‌برداری پایین‌تر چندین واحد پتروشیمی در سال جدید نیز تداوم داشته باشد.

با این وجود، پایان فعالیت‌های انبارزدایی از سوی فروشندگان نشان می‌دهد که تولیدکنندگان توانسته‌اند، حجم محموله‌های پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن خود را کاهش دهند. تعدیل سیاست‌های کووید صفر در چین، موجی از خوش‌بینی را در سراسر بازارهای جهانی ایجاد کرد، البته که این فضا در حال حاضر تحت‌الشعاع افزایش موارد ابتلا در این کشور می‌باشد. اخبار به تاجران کمک کرد که اعتماد خود در بازار ترکیه، جایی که برتری قیمتی کمتر از 100 دلار نسبت به چین و جنوب شرق آسیا برای تعدادی از محصولات در جریان بود، را تجدید کنند.

قیمت‌های پلی‌پروپیلن در اوایل دسامبر به کف خود رسیده و با توجه به تقاضای بهتر، کاهش عرضه و کمتر شدن فاصله قیمتی با بازار وارداتی چین، سیری افزایشی را پیدا کردند. همچنین روند افت قیمتی پلی‌اتیلن نیز همزمان با کاهش تخصیصات از غرب آسیا از دور افتاد، و احیای تقاضا برای محموله‌های وارداتی، جو بازار را تقویت کرد.

از آنجایی که احتمال می‌رود کمبود فشار ذخایر، فروشندگان را مورد حمایت قرار دهد، معامله‌کنندگان پیش‌بینی می‌کنند قیمت‌های پلی‌پروپیلن، صعودی فزاینده در اوایل 2023 داشته باشند. انتظار می‌رود قیمت‌های پلی‌اتیلن نیز با تکیه بر کاهش عرضه تحویل فوری شاهد تثبیت قیمتی یا اوج‌گیری نسبی باشند، در حالی که بهبود اخیر جو بازار می‌تواند تقاضا را در سال جدید تقویت کند. معامله‌کنندگان اشاره داشتند: «شرکت پتکیم فشار ذخایر خود را کاهش داده و برنامه دارد تا سیاستی صعودی‌تر برای پلی‌اتیلن سبک اتخاذ کند.»

با این وجود، صرف نظر از کاهش عرضه، میزان اوج‌گیری قیمت‌ها به شرایط تقاضا بستگی خواهد داشت. به عبارت دیگر، شرایط چالش‌برانگیز اقتصادی همزمان با محدودیت‌های مالی و افزایش هزینه‌های نیروی کار می‌تواند در میان‌مدت، بازارهای رزین را تحت تاثیر قرار دهد.

تقاضای ناامیدکننده مصرف‌کننده نهایی از اوج‌گیری قابل توجه قیمت‌ها جلوگیری خواهد کرد

در جبهه تقاضا، تقاضای فیلم جمع شونده در اوایل سه ماهه چهارم به دلیل فصل اوج صنعت فرش از سیری صعودی بهره‌مند شد، که همین امر از گریدهای خاصی از پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن حمایت کرد. با این وجود، چندین تبدیل‌کننده به دلیل چشم‌انداز نامشخص تقاضای 2023، به نرخ بهره‌برداری پایین خود ادامه دادند.

یکی از تولیدکنندگان غرب آسیایی گفت: «از آنجایی که احتمالاً مسائل اقتصاد کلان بر سر راه تقاضای نهایی مانع‌تراشی خواهند کرد، انتظار مشاهده بهبودی محسوس در بازارهای مشتقات را نداریم. بنا بر این، هر گونه افزایش قیمتی در سراسر بازار نسبتاً اندک خواهد بود.»

بگفته خریداران، احتمال می‌رود قیمت‌ها از جانب تقاضا مورد حمایت قرار گرفته، اما هر گونه روند صعودی قابل توجه مقاومت خریداران را تشدید خواهد کرد. این امر به آن خاطر است که قیمت‌های نفت خام مدتی است که بر روی روند نزولی بوده‌اند و دورنمای کلی تقاضای نهایی حتی برای سه ماهه اول و دوم پر رونق نمی‌باشد.

یکی از مصرف‌کنندگان پلی‌پروپیلن اظهار داشت: «هر قیمتی بالای 1000 دلار در هر تن (سی‌آی‌اف ترکیه) کارآمد نخواهد بود، زیرا خریداران از پیش از این ذخایر خود را جایگزین کرده‌اند. فشار تداوم خواهد داشت، زیرا تولیدکنندگان روسی به عرضه خود در سال آتی نیز ادامه خواهند داد.»

یکی از تولیدکنندگان پلی‌اولفین جهانی اظهار داشت: «افزایش 30 تا 50 دلاری قیمت‌ها در ژانویه محتمل به نظر می‌رسد. احتمال می‌رود عوامل فصلی بازارها را در فوریه و مارس مورد حمایت قرار دهند، اما هضم افزایش سه رقمی قیمت‌ها برای خریداران سخت خواهد بود. نوسانات در سال 2023 همزمان با انتخابات ریاست جمهوری در ماه ژوئن تداوم خواهند داشت. همچنین در مقیاس جهانی پیش‌بینی نمی‌کنیم که صادرات چین در میان‌مدت بهبود یابد، زیرا تقاضا از اتحادیه اروپا و آمریکا اندک باقی خواهد ماند. این امر صرف نظر از افت نرخ‌های باربری و مصرف، هر گونه رویه افزایشی در سراسر بازار جهانی را محدود خواهد کرد.»

بازارها در سال 2023 تا چه حدودی می‌توانند بهبود یابند؟

در ایام آتی، معامله‌کنندگان تاثیرات موج سرما بر تولیدات پتروشیمی در سواحل خلیجی ایالات متحده را زیر نظر خواهند گرفت.

یکی دیگر از عواملی که بازار از نزدیک آن را دنبال خواهد کرد، ثبات هر گونه روند صعودی در چین همزمان با افزایش تعداد مبتلایان و تداوم تردیدهای اقتصادی در این کشور خواهد بود. این بازار در ماه دسامبر میان تعدیل سیاست‌های کووید صفر و اوج‌گیری موارد ابتلا بلاتکلیف بود، در حالی که بهبود جزئی بازار پلی‌اولفین در اواسط دسامبر نیز عمر کوتاهی داشت.

نبرد با این بیماری، فعالیت‌های پایین‌دستی را تحت تاثیر قرار داده، و بلاشک موجب کاهش اشتیاق خرید چین خواهد شد. بازارهای هند و جنوب شرق آسیا عمدتاً در رابطه با خوش‌بینی ایام اخیر در حول بازارهای کالا محتاط بودند، زیرا معامله‌کنندگان به سرنخ‌های بیشتری برای پیش‌بینی دقیق‌تر بازار نیاز دارند. احتمال می‌رود این بازارها به زودی شاهد تاثیرات سرریز امواج ابتلای جدید در چین باشند. احتمالاً این شرایط هر گونه تلاش صعودی در بازار ترکیه را تحت تاثیر قرار دهد.